Wat is een aneurysma?
Een aneurysma is een verbreding van een bloedvat: je kunt het vergelijken met een ballon die geleidelijk wordt opgeblazen, tot de spanning op de wand zo groot wordt dat die scheurt. Een abdominaal aorta-aneurysma of buikaneurysma komt het vaakst voor. Daarnaast kun je ook een aneurysma in de borstkas ontwikkelen, een zogenaamd thoracaal aorta-aneurysma. Meestal gaat het dan om een aortaverwijding aan de uitgang van het hart. Daarnaast kunnen er overal elders in het lichaam aneurysma's ontstaan. De aandoening geeft zo goed als nooit symptomen, tenzij het aneurysma scheurt.
Hoe groot is de kans dat ik het ook krijg?
Een thoracaal aneurysma komt maar bij 1 op de 10.000 mensen voor. Een buikaneurysma is minder zeldzaam: ongeveer 1 procent van de Belgische mannen krijgt er ooit mee te maken. Vrouwen worden veel minder vaak getroffen. De meeste patiënten zijn 50 jaar of ouder. Je risico is groter als je rookt, een hoge bloeddruk hebt of de aandoening voorkomt in je familie. Het team van de aortakliniek sensibiliseert artsen, in de eerste plaats huisartsen, om alle mannelijke 65-plussers die roken of hebben gerookt, door te verwijzen voor screening. Het volstaat om een echografie te nemen van de aorta. Soms komt een aneurysma toevallig aan het licht, bijvoorbeeld op een scan van de longen of de buik. Bij thoracale aneurysma's speelt erfelijkheid een grote rol. Daarom is het belangrijk dat eerstegraadsverwanten van getroffen patiënten – ouders, kinderen, broers en zussen – hun aorta laten nakijken.
Hoe behandelen?
Vaak volstaat opvolging, eventueel aangevuld met medicatie. Patiënten met problemen van een te hoge bloeddruk of cholesterol, moeten dat absoluut aanpakken. Ook roken is uit den boze. Naargelang het type aneurysma is er vanaf een bepaalde grootte risico op scheuren. Als de verwijding te groot wordt, zal je arts een operatie voorstellen. De chirurg plaatst dan een vaatprothese in het verzwakte stuk slagader of vervangt dat door een slagader uit kunststof. Bij een thoracaal aneurysma moet de chirurg soms ook de aortaklep vervangen. Na de operatie blijft nauwgezette opvolging nodig en moet je meestal medicatie blijven nemen. Soms moet je na veel jaren opnieuw een ingreep ondergaan.
Mag ik met een aneurysma nog sporten?
Sporten mag zeker en is gezond voor de bloedvaten. Vermijd wel sporten waarbij je druk in de borstkas of een hoge bloeddruk creëert, zoals gewichtheffen, je optrekken aan een balk of opdrukken. Ook piekinspanningen zijn af te raden. Zolang je nog een normaal gesprek kunt voeren tijdens het sporten, zit je goed.
Hoe merk je dat een aneurysma scheurt?
Als een thoracaal aneurysma scheurt, voelen patiënten meestal een hevige pijn tussen hun schouderbladen en verliezen ze vaak het bewustzijn. Een aneurysma in de buik vertaalt zich als felle pijn in de borstkas of de buik en in de rug. De patiënten gaan dikwijls transpireren en voelen zich erg benauwd. Alleen een acute operatie kan dan redding brengen. Maar de kans op een goede afloop is bij die patiënten helaas klein. Tot 85 procent van de patiënten die een abdominaal aneurysma krijgen buiten het ziekenhuis, overleeft het niet. Bij een thoracaal aneurysma bedraagt de kans op overlijden binnen de 24 uur zo'n 50 procent.
