Tien tot twintig procent van de vrouwen lijdt aan endometriose, een aandoening die meestal gepaard gaat met een pijnlijke menstruatie en heel wat andere klachten. ‘Als patiënt kan je gelukkig ook zelf iets doen om je klachten te verminderen’, zegt gynaecoloog dr. Christine De Bruyn. Vijf misverstanden over endometriose op de schop.
Patiënten ondervinden alleen last tijdens hun menstruatie.
‘Bij endometriose groeit er weefsel gelijkend op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder, onder meer in de darm, op de eierstokken, de blaas en het buikvlies. De meeste van deze endometrioseletsels zijn hormonaal gevoelig en dus cyclusgebonden. Dit verklaart de typische cyclische pijn, hoofdzakelijk tijdens de menstruatie. Naast de hormonale gevoeligheid, is er ook een belangrijke chronische ontstekingsreactie rond de endometrioseletsels die niet-cyclische pijnklachten mee kunnen verklaren. Ook de locatie en de grootte van de letsels kunnen bepaalde pijnklachten verklaren.'
2.
Na een operatie ben je voorgoed van je klachten verlost.
‘Dat is niet juist. De therapie bestaat in eerste instantie uit hormonale medicatie om de menstruatiecyclus stil te leggen. Soms brengt dat voor lange tijd soelaas. Toch ondergaan de meeste vrouwen ooit een operatie waarbij we de endometrioseletsels wegnemen. Wij opereren altijd minimaal invasief, soms met robotchirurgie en vaak met diverse chirurgen tegelijk. Na de ingreep blijft hormonale medicatie nood-zakelijk. Daarmee blijft de ziekte meestal voor vijf tot tien jaar onder controle.’
4.
Met endometriose kan je niet zwanger worden.
‘Dat klopt niet, al is het vaak een uitdaging. Endometriose zorgt voor verklevingen rond de eileiders, die de kans op zwangerschap doen afnemen. Daarnaast verkleint vooral de chronische ontsteking die gepaard gaat met endometriose, sterk de kansen. Daarom gaan we bij vrouwen met een kinderwens sneller over tot een operatie. Na de ingreep raken sommigen spontaan zwanger, anderen kunnen we met een fertiliteitstraject helpen.’
Endometriose en seksuele intimiteit
Dr. Christine De Bruyn deed onderzoek naar pijn en psychologische klachten bij endometriosepatiënten. Endometriose heeft vaak een grote impact op iemands sociale, professionele en familiale leven, en ook op het seksueel functioneren. ‘Voor sommige patiënten is elke prikkel in de zone van het kleine bekken er een te veel’, legt Christine De Bruyn uit. ‘Dat komt onder meer door wat we centrale sensitisatie noemen: de hersenen registreren op de duur elke prikkel in het kleine bekken als pijn. Die vicieuze cirkel proberen we te doorbreken met bewustmaking, pijnstilling, relaxatieoefeningen, sport en soms ook antidepressiva. Met behandeling en begeleiding kunnen patiënten het tij vaak keren, maar daar is veel tijd en geduld voor nodig.’
