Op voorstel van hun behandelend team kunnen UZA-patiënten bij steeds meer ziektebeelden voor een zorgtraject met thuisopvolging kiezen. Heel wat patiënten verlaten daardoor na een operatie sneller het ziekenhuis. Of ze hoeven voor hun behandeling minder vaak naar het UZA te komen. Met dank aan slimme technologie en heldere afspraken weten die patiënten dat UZA-zorgverleners hen ook in hun thuisomgeving nauwgezet opvolgen.
Thuis in verbinding
Het UZA biedt al een tiental jaar vormen van thuisopvolging aan, maar door COVID-19 kwam het vanop afstand monitoren van patiënten in een stroomversnelling. In 2021 volgde het UZA met huisartsen en andere eerstelijnspartners vele tientallen COVID-19-patiënten thuis intensief op tijdens hun ziekte en revalidatie. Die aanpak inspireerde en krijgt vandaag navolging voor meer en meer andere aandoeningen.
'De voorbije jaren bouwden we de omkadering voor thuisopvolging stap voor stap verder uit', zegt Brigitte Claes, coördinator transmurale zorg. Zij ondersteunt met haar team andere UZA-diensten die patiënten thuis willen opvolgen. 'Dankzij de UZA@home-app kunnen onze zorgverleners vlot in verbinding blijven met patiënten. Zij krijgen thuis bijvoorbeeld berichten als ze een vragenlijst moeten doorgeven of een bepaalde meting moeten uitvoeren. Of ze stellen vragen over zaken waarover ze bezorgd zijn, zoals een pijnlijk gevoel of een wonde van een hechting waar vocht uitkomt. Eventueel kunnen ze zelfs een foto meesturen, een afspraak inplannen enzovoort.'
Afgelijnd kader
Zeer belangrijk is dat het behandelend team van in het begin heldere afspraken maakt met de patiënt. Die weet dat een team van UZA-medewerkers elke dag, 7 dagen op 7, digitaal meekijkt, op 5 vaste momenten tussen 8 en 21 uur. Het is dus duidelijk dat je als patiënt met dringende zaken naar de spoedgevallendienst moet komen of 112 moet bellen. Al gebeurt dat nauwelijks. 'In de meeste gevallen ontdekken we al vroeger dat iets niet de juiste kant op gaat en dan volgen we dat bijkomend op, zodat we noodgevallen vermijden', legt Brigitte Claes uit.
Als patiënt moet je echt voelen dat er in het ziekenhuis iemand achter de computer zit.
Ze benadrukt dat het essentieel is dat je als patiënt bij thuisopvolging echt voelt dat er in het ziekenhuis iemand achter de computer zit. 'We hebben een team van ervaren verpleegkundigen dat specifiek voor de thuisopvolging van patiënten wordt ingepland. Zij staan klaar voor alle vragen die je bijvoorbeeld ook in het ziekenhuis aan hen zou stellen als ze op je kamer langskomen. Ze volgen voor elke patiëntengroep een duidelijk zorgprotocol, onderhouden nauw contact met de hoofdbehandelaar en beschikken over een aantal hulplijnen die ze permanent kunnen contacteren, bijvoorbeeld om een dringend advies te vragen.'
Digitaal scenario met meerwaarde
De ziekenhuisdiensten die thuisopvolging aanbieden voor bepaalde aandoeningen gaan niet over één nacht ijs. Ze maken eerst een digitale vertaalslag van hoe het zorgproces in het ziekenhuis verloopt. Hoe verloopt het verwachte zorgtraject? Wie controleert wat op welk moment? Wat als scenario A of B zich voordoet? Enzovoort.
Het multidisciplinair pijncentrum voerde bijvoorbeeld onlangs thuisopvolging in voor patiënten die infuustherapie krijgen. 'We dienen hen één keer per maand via een infuus een verdovend middel toe om hun pijnsysteem te kalmeren', zegt pijnarts dr. Davina Wildemeersch. 'Wel, veel van die patiënten zien wij nu maar één keer om de drie maanden op raadpleging voor herevaluatie. In tussentijd volgen we hen thuis op met wekelijkse bevragingen die breder kijken dan pijn. We verzamelen zo meer betrouwbare gegevens over hun dagelijks functioneren, slaap, welbevinden en multidisciplinaire zorgvragen. De werkwijze is niet alleen aangenamer voor de patiënt. Ik verwacht ook dat ze betere resultaten kan opleveren.'
Efficiëntere consultaties
Thuisopvolging zorgt ervoor dat we de tijd die patiënten in het ziekenhuis doorbrengen nuttiger invullen. Voor sommige patiënten, die moeilijk te been zijn of een kwetsbare gezondheid hebben, maakt een consultatie minder een heel groot verschil. Tegelijk kunnen artsen en patiënten hun raadplegingen beter voorbereiden.
Door thuisopvolging uit te bouwen, verhogen we de kwaliteit van de zorg. De patiënt vaart er wel bij en betaalt geen meerkost.
'Als je vooraf de data van een patiënt bekijkt, kan je als arts gerichtere vragen stellen’, zegt Davina Wildemeersch. 'De digitale communicatie maakt het ook mogelijk om patiënten beter voor te lichten, bijvoorbeeld met educatiefolders of video's die ze kunnen bekijken op een moment dat voor hen past. Dan blijft het beter hangen dan wanneer patiënten alle info ineens moeten verwerken, terwijl ze soms overdonderd zijn. En we verliezen minder tijd aan verzekerings- en andere attesten, omdat die administratie ook digitaal wordt geregeld.'
Investeren in de toekomst
‘In navolging van digitale toepassingen zoals bankapps die dagelijkse taken vereenvoudigen, verwachten patiënten ook in de zorg een evolutie naar meer digitaal comfort’, zegt medisch directeur prof. dr. Guy Hans. 'Hoe meer er kan vanuit de vertrouwde omgeving, hoe liever de meeste patiënten het hebben, zeker sinds COVID-19. Ons ziekenhuis gaat daar graag in mee als het op een veilige manier kan. Door thuisopvolging uit te bouwen, verhogen we de kwaliteit van de zorg. De patiënt vaart er wel bij en betaalt geen meerkost.'
In theorie wil de overheid die evolutie naar meer thuisopvolging stimuleren. Maar in de praktijk investeert het UZA voorlopig veel eigen middelen in de omkadering ervoor. Guy Hans: 'We wilden niet langer wachten op steunregelingen omdat we heel sterk in het idee geloven. De patiënt krijgt betere zorg en wij kunnen meer patiënten helpen. Tegelijk maken we het ziekenhuis robuuster tegen mogelijke nieuwe pandemieën. We bouwen ook ervaring op met een zogenaamd lerend gezondheidszorgsysteem. Daarbij krijg je continu gezondheidsinformatie die je al dan niet met andere partners verwerkt om je patiënten preventief of genezend te helpen. Dat is een toekomstmodel waarvan ons ziekenhuis heel veel verwacht.'
