Als je te maken krijgt met gezondheidsproblemen, kan dat veel aspecten van je leven beïnvloeden, zoals ook je werk en je inkomen. Mogelijk kan je je job niet meer uitvoeren. Misschien heb je aanpassingen nodig of wil je een nieuwe richting inslaan? In 2024 startte op verschillende zorg- en welzijnslocaties, zoals grote huisartsenpraktijken en ziekenhuizen, het project Werkschakel met steun van de Vlaamse overheid. Alle UZA-patiënten kunnen sindsdien met vragen rond werkhervatting en passend werk terecht bij ofwel een Werkschakel-coach, ofwel de arbeidspsycholoog van het UZA.
Vrijblijvend en in het ziekenhuis
UZA-patiënten van het pijncentrum, fysische geneeskunde, orthopedie en neurochirurgie kunnen al langer bij arbeidspsycholoog Eline Christiaen aankloppen. Zij begeleidt hen na of tijdens hun ziekte bij het volledige proces van re-integratie en jobbehoud (zie kader), wat tot op heden nog altijd een uniek aanbod is in België. Daarnaast kunnen UZA-patiënten sinds 2024 twee Werkschakel-coaches, Joke Evrard van GTB en Annelies Van Brussel van Emino, inschakelen. Eén dag per week begeleiden zij in het ziekenhuis mensen die bij eender welke andere dienst in behandeling zijn.
Zowel GTB als Emino zijn organisaties die veel ervaring hebben in het ondersteunen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. 'We bieden bijvoorbeeld specifieke trajecten aan voor wie de stap naar werk nog te vroeg komt, zoals stages, opleidingen of vrijwilligerswerk', legt Annelies Van Brussel uit. 'Om de drempel voor onze hulp zo laag mogelijk te houden, werken we voortaan twee dagen in het ziekenhuis zelf. De Werkschakel-consultaties bij Joke en mezelf zijn kosteloos en volledig vrijblijvend, patiënten kiezen zelf of ze een afspraak maken.'
Klaar voor elke stap
Tijdens een eerste consult luisteren de coaches naar de bezorgdheden van patiënten, om daar gericht mee aan de slag te gaan. 'Velen lopen vast in het idee dat ze weinig perspectief hebben', zegt Joke. 'Door stap voor stap samen met hen de knoop te ontrafelen, geven we die mensen weer meer eigenaarschap over hun leven.' Patiënten kunnen meerdere keren langskomen en ze hoeven nog niet arbeidsklaar te zijn. 'We helpen hen ook nadenken over hoe ze op termijn kunnen starten, hoe een proces op hun maat eruit kan zien. Het geeft patiënten veel rust als ze voelen dat iemand hen bij elke nieuwe stap bijstaat.'
Het geeft patiënten veel rust als ze voelen dat er iemand is die hen bij elke nieuwe stap bijstaat.
Uiteenlopende noden
Binnen Werkschakel tekenen de coaches een plan van aanpak uit en ze helpen patiënten op weg om administratieve, emotionele of praktische problemen op te lossen. 'Daarnaast bekijken we welke vervolgtrajecten aangewezen zijn', zegt Annelies Van Brussel. 'Soms is dat begeleiding bij maatwerk voor mensen met een arbeidsbeperking, soms gaat het om taalcoaching of trajecten die leren en werken combineren.
We zien patiënten van alle leeftijden met uiteenlopende noden. Een groot deel zijn langdurig zieke mensen, zoals patiënten met een depressie of een oncologische problematiek. Maar we helpen evengoed mensen met acute problemen, die bijvoorbeeld na een zware operatie revalideren.'
Impact op herstel
Onderzoek toont aan dat patiënten ondersteunen bij het hernemen van hun actieve leven het herstel bevordert. 'Dat is inmiddels voor verschillende doelgroepen aangetoond', zegt Eline Christiaen. 'Hoe vroeger personen binnen hun arbeidsongeschiktheid opnieuw stappen naar werk zetten, hoe groter de kans dat hun re-integratie slaagt.
Daarom is het een grote meerwaarde dat Werkschakel nu ook op de andere afdelingen binnen het UZA de bal aan het rollen brengt. Overigens wil ik er nog aan toevoegen dat we geen druk op de patiënt leggen. Sommigen voelen zich zo schuldig over hun inactiviteit dat ze stappen willen overslaan, wat averechts werkt. Maar nadenken over je traject en je hierin laten ondersteunen is belangrijk. Voor de meeste patiënten voelt het ook verfrissend om weer op iets anders dan de ziekte te focussen.'
Onderzoek toont aan dat patiënten ondersteunen bij het hernemen van hun actieve leven het herstel bevordert.
