In 2007 waren we tiende, in 2006 zevende en in 2005 nog vierde. De tekorten zitten in de aansturing van het systeem. Nergens ter wereld nemen politici de gezondheidszorg zo goed ter harte als in België. Niet minder dan zeven ministers zijn in ons land bevoegd voor een of ander onderdeel van de volksgezondheid. Zeven stuurlui op hetzelfde schip, dat is moeilijk koers houden.
Cijfertjes versus kwaliteit
Of de Belgische ziekenhuizen het goed doen, weten we niet. Er zijn immers geen goede gegevens beschikbaar. De ziekenhuizen moeten met al die ministers, plus het RIZIV, heel wat rapporteren, data bijhouden, tellen en rekenen, maar daarbij gaat het steeds over structurele gegevens en aantallen, nooit over resultaten en kwaliteit. Wanneer de ziekenhuizen en artsen spontaan zelf kwaliteitsgegevens bijhouden en die aanleveren voor internationale vergelijkingen, scoort ons land wel hoog.
Een voorbeeld. De beroepsvereniging voor cardiochirurgen vraagt de Belgische hartcentra om mee te doen aan de euroscore voor outcome bij openhartoperaties, een score die de complicaties en overlijdens van elk ziekenhuis vergelijkt met alle andere hartcentra in Europa. De score wordt gerelateerd aan het risico dat de patiënt loopt, afhankelijk van leeftijd en andere ziekten. De Belgische centra die meedoen, scoren hoog. Het UZA behoort zelfs tot de absolute top. Toch zegt EHCI dat België slecht scoort voor het aantal hartaanvallen met dodelijke afloop. Waarom? Omdat de overheid niet in staat is goede gegevens aan te leveren.
De top in Nederland
Ook voor de introductie van nieuwe geneesmiddelen scoort ons land slecht. In plaats van oog te hebben voor onderzoek, innovatie en langetermijneffecten kiest de federale overheid voor kortetermijnbesparingen. Bijvoorbeeld intraveneus geplaatste aortakleppen worden daardoor nog steeds niet terugbetaald en het gebruik van stamcellen uit navelstrengbloed voor behandeling van diabetische kinderen wordt bemoeilijkt doordat commerciële navelstrengbloedbanken niet zijn toegestaan.
Het Nederlandse tijdschrift Elsevier publiceert jaarlijks een ranking van de Nederlandse ziekenhuizen. Altijd staat er één Belgisch ziekenhuis in de kopgroep. In de rangschikking van september 2008 staat het nog vóór de Nederlandse universitaire ziekenhuizen. Dat Belgisch ziekenhuis is nochtans ook universitair en ligt in Antwerpen. En het wordt vergeleken met ziekenhuizen uit het land dat volgens de EHCI de beste gezondheidszorg van Europa heeft. Een bewijs dat wij - ondanks de overheid – toch het verschil maken.
Johnny Van der Straeten
Gedelegeerd bestuurder
