Een op duizend kinderen heeft pectus excavatum, een put in de borstkas ter hoogte van het borstbeen. Bij jongens komt het vaker voor dan bij meisjes. 'Om een onbekende reden, mogelijk genetisch, groeit er overtollig ribkraakbeen dat het borstbeen naar binnen duwt,' zegt prof. dr. Jeroen Hendriks. 'Het is een misvatting te denken dat het er wel uitgroeit. Integendeel: het wordt erger met de groei.' Sommige mensen hebben geen probleem met hun pectus, terwijl anderen er psychologisch onder lijden. Er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat pectus excavatum problemen kan geven bij inspanningen, zoals sporten.
Pectus excavatum werd vroeger behandeld met een open operatie via een incisie midden over het borstbeen waarbij onder meer het overtollige ribkraakbeen werd verwijderd. De nieuwe Nuss-techniek - genoemd naar de kinderchirurg die de techniek bedacht - is veel minder ingrijpend. Door middel van een kijkoperatie brengt de chirurg via de zijkant van de borstkas een gebogen titanium staaf in de borstkas. De staaf duwt het borstbeen in de juiste positie. Na ongeveer drie jaar wordt de staaf verwijderd en blijft het borstbeen in de juiste positie staan. Er wordt nu ook een variant van de techniek uitgetest voor pectus carinatum (kippenborst).
Op tijd laten nakijken
Het beste moment voor de Nuss-operatie is tussen 7 en 12 jaar, jonger dan bij de open ingreep, omdat het borstbeen dan nog heel flexibel is. De nieuwe techniek heeft veel voordelen: de operatie is weinig invasief, met minder pijn en een klein risico op bloedingen en infecties. Het litteken is klein en zit aan de zijkant. Bovendien wordt de afwijking nog voor de puberteit gecorrigeerd, wat psychologische problemen kan voorkomen.
Ook niet onbelangrijk: de lichamelijke conditie van de patiëntjes is na de operatie beter. 'Kinderen met een pectus hebben vaak ook last van kortademigheid bij inspanningen en hartkloppingen. Die klachten verdwijnen vaak na de operatie.' Hoewel het dus geen puur cosmetische ingreep is, wordt de titanium staaf (die zo'n 1000 euro kost) momenteel nog niet terugbetaald.
Hendriks benadrukt dat ouders op tijd de stap moeten zetten naar de arts, best vanaf 5, 6 jaar. 'Ik krijg soms twintigers over de vloer voor wie ik niks meer kan doen. Door een pectus op tijd te corrigeren, kun je veel problemen vermijden.'
