Zorg voor uw hart

Een hartinfarct komt meestal totaal onverwacht. Of niet? ‘Patiënten die een hartinfarct hebben gehad, scoren bijna altijd hoog op een of meer risicofactoren’, zegt Claeys. Sommige daarvan kun je niet beïnvloeden. Zo stijgt het risico met de leeftijd en krijgen mannen gemiddeld tien of vijftien jaar vroeger een hartinfarct dan vrouwen. Ook diabetespatiënten lopen meer gevaar, al kunnen ze het risico beperken door hun bloedsuikerwaarden goed te controleren.

Niet onbelangrijk is ook familiale belasting. Wie een ouder, grootouder, broer of zus heeft die voor de leeftijd van 65 jaar een hartinfarct kreeg, heeft zelf 50 tot 70% meer risico om hetzelfde probleem te ontwikkelen. Verschillende andere risicofactoren, zoals diabetes en hoge bloeddruk, hebben echter ook een erfelijke component, zodat het belang van familiale belasting nog groter wordt. Dat hoeft geen reden tot fatalisme te zijn. ‘Juist die mensen hebben er alle baat bij de andere risicofactoren zo laag mogelijk te houden en kunnen zo heel veel winst boeken’, onderstreept De Maeyer.

De huisarts kan u helpen om uw risicofactoren onder controle te krijgen. Scoort u slecht op meerdere punten of heel slecht op één punt, dan is een cardiale check-up geen overbodige luxe. Via een fietsproef of echografie kan de cardioloog eventuele beginnende vernauwingen opsporen. Mannen laten zich het best controleren vanaf vijftig jaar, vrouwen vanaf zestig jaar. Als alles normaal is, volstaat een twee- tot driejaarlijkse check-up. Dan nog blijft preventie cruciaal. Een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten. 

Stop met roken

Naast familiale belasting is roken een heel belangrijke risicofactor: rokers hebben 2,5 keer meer kans op een hartziekte. Door te stoppen met roken, boekt u altijd winst, zelfs al bent u al dertig jaar verslaafd. Weinigen slagen er echter in om op eigen houtje te stoppen. U kunt een rookstopprogramma volgen, al dan niet in combinatie met ondersteunende middelen als nicotinepleisters. 

Beweeg voldoende

Zes keer per week een half uur of drie keer per week een uur sporten aan een redelijke intensiteit - bijvoorbeeld wandelen aan een fiks tempo - verlaagt sterk het risico op hart- en vaatziekten, zowel bij gezonde mensen als bij personen die een hartinfarct hebben gehad. 

Eet gezond

Probeer elke dag vijf porties groente en fruit te eten. Gebruik magere of halfvolle melkproducten, vervang rood vlees zo veel mogelijk door gevogelte, vis en magere vleessoorten en zet minstens een keer per week vette vis op het menu. Gebruik gezonde vetten zoals olijfolie in plaats van boter en vermijd alleszins zo veel mogelijk verzadigde vetten. Wees ook niet te streng voor uzelf: alles kan, maar met mate. Met die instelling houdt u uw nieuwe voedingspatroon gemakkelijker vol. 

Hou uw cholesterolgehalte laag

Met de jaren is het verband tussen cholesterolgehalte en hart- en vaatziekten alleen maar duidelijker geworden. De richtlijnen worden almaar strenger. Uw totale cholesterolgehalte mag niet meer dan 190 milligram per deciliter bedragen. Lukt dat niet via gezonde voeding, bespreek dan met uw huisarts of u in aanmerking komt voor cholesterolverlagers. Er gaan stemmen op om een te hoog cholesterolgehalte zelfs al vanaf twintig jaar systematisch te behandelen.

Hou uw bloeddruk onder controle

De bovendruk van uw bloeddruk blijft het best beneden 140 mmHg, de onderdruk beneden de 90 mmHg. Voor diabetici liggen die grenswaarden lager. Een gezonde, zoutarme voeding en voldoende beweging kunnen helpen om uw bloeddruk te beheersen, maar soms is ook medicatie nodig. Een hoge bloeddruk versnelt het proces van aderverkalking. Hoe langer u ermee rondloopt, hoe hoger het risico op schade aan de hart- en bloedvaten. Ook jonge mensen met een te hoge bloeddruk hebben er dus alle belang bij het probleem aan te pakken.

Zorg voor een gezond gewicht

Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekten. Via de body mass index of BMI (gewicht gedeeld door het kwadraat van uw lengte) kunt u berekenen of u te zwaar bent. Voor vrouwen is een waarde tussen 20 en 25 ideaal, voor mannen tussen 20 en 27. Boven 25 (of 27 bij mannen) is er sprake van overgewicht. Vanaf een BMI van 30 lijdt u aan obesitas en loopt het risico sterker op.

Vermijd stress

Hart- en vaatziekten komen meer voor bij mensen met een zogenaamde type D-persoonlijkheid. Dat zijn personen die enerzijds gemakkelijk negatieve gevoelens hebben, en anderzijds sociaal geremd zijn. Vooral chronische stress ondermijnt uw gezondheid. Stress helemaal bannen lukt wellicht niet, maar door er op een goede manier mee om te gaan, komt u al een heel eind. Las voldoende ontladingsmomenten in en zoek iemand bij wie u af en toe uw hart kunt luchten.