Het UZA is een derdelijnsziekenhuis en verzorgt dus patiënten met zware pathologieën. De dienst patiëntenbegeleiding besteedt veel aandacht aan die patiënten, maar ook aan de mensen in hun omgeving. Een ernstige ziekte heeft namelijk een grote impact op het sociale leven, het psychische en fysieke welbevinden, de dagelijkse praktijk en de professionele leefwereld van de patiënten zelf én van hun naasten.
'De sociaal werkers op de dienst patiëntenbegeleiding analyseren, beantwoorden en ondersteunen de noden van de patiënt en zijn omgeving', zegt diensthoofd Miranda Van De Wiele. 'Dat kan door de rol op te nemen van begeleidende wegwijzer op praktisch vlak of door een luisterend oor te bieden aan de patiënt én zijn mantelzorgers. Want ook de ondersteuning van de mantelzorgers is belangrijk. Zij vervullen een cruciale rol. Patiënten verblijven steeds minder lang in het ziekenhuis. Thuiszorg wordt dus belangrijker. Daarbij is het cruciaal dat de patiënt en zijn mantelzorgers goed geïnformeerd en ondersteund worden, en indien nodig doorverwezen worden naar interne en externe partners als nachtzorg, gezins- en bejaardenhulp ...'
In de praktijk
Een van de sociaal werkers op de dienst patiëntenbegeleiding is Wendy Van Mellaert, die werkt binnen de conventie mucoviscidose en het longtransplantatieprogramma. 'Voor elke zwaar zieke patiënt houden we vier keer per jaar een multidisciplinaire consultatie. Tijdens die consultaties besteden we veel aandacht aan de gezinscontext. Samen met de artsen, de verpleegkundigen en de psychologe bekijken we de behoeftes van de mucopatiënt en zijn naasten. De behandeling bij mucoviscidose is heel intensief en heeft een weerslag op de thuissituatie, school en werk, het financiële, vrije tijd ... We helpen de patiënten bij het omgaan met hun ziekte, maar ook met praktische zaken als het aanvragen van tegemoetkomingen waar ze recht op hebben.'
Een gelijkaardig zorgaanbod vind je ook terug op de afdeling oncologie. 'Wanneer iemand kanker krijgt, dan treft dat het hele gezin', zegt Lies Van Gaelen, sociaal werker. 'De veilige wereld van de patiënt en zijn omgeving wordt overhoop gegooid. Als sociaal werker help je mensen bij het uitdrukken van de emoties die ze daarbij ervaren als angst, onzekerheid ... Uiteraard gebeurt dat altijd in samenwerking met de leden van het multidisciplinaire team.'
Groepssessies
Naast de algemene patiëntenbegeleiding nemen verschillende afdelingen ook nog enkele specifieke initiatieven. Zo organiseert het Centrum voor Gedragstherapie bij Vermoeidheid en Functionele Klachten (CGVF) infoavonden voor de steunfiguren van patiënten met chronische-vermoeidheidssyndroom (cvs), fibromyalgie of spasmofilie die een groepstherapie volgen. 'Over de ziektebeelden die wij behandelen, bestaat nog heel wat onduidelijkheid', zegt Jela Illegems, psychologe van het CGVF. 'Voor onze patiënten is het superbelangrijk dat ze goed begrepen worden door hun omgeving. In het eerste deel van de avond geven we daarom veel concrete info. Tegelijk willen we ook de partners, kinderen, vrienden ... van de patiënt helpen. Samenwonen met iemand die chronisch vermoeid is, kan belastend zijn. Hoe blijf je goed voor jezelf zorgen? Moet je zelf altijd thuis blijven als je partner vermoeid is? Dat soort vragen komt aan bod in het tweede deel van de avond.'
Net als het CGVF richt ook de afdeling oncologie speciale groepssessies in, maar dan bedoeld voor kinderen en kleinkinderen van patiënten met kanker. Silvia Peeters, kinderpsychologe van het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA): 'Ouders weten vaak niet goed hoe ze hun kinderen kunnen betrekken bij hun ziekte. Vandaar dat wij twee keer per jaar sessies organiseren op woensdagmiddag. We bieden de kinderen een veilige plek waar ze hun gedachten, gevoelens en vragen kunnen delen zoals "Ga ik ook kanker krijgen?", "Is het mijn schuld dat mama kanker heeft?" of "Gaat mijn opa echt dood?" Op die manier blijven ze niet zitten met hun zorgen. Het doet de kinderen bovendien deugd om andere kinderen te ontmoeten in een gelijkaardige situatie. Zo voelen ze zich minder alleen.'
Meer info: CGVF, T 03 821 45 88
Meer info over de groepssessies voor (klein)kinderen van kankerpatiënten: Silvia Peeters, tel. 03 821 56 31; www.uza.be/groepssessieskids
