Vijfenzestig procent van de 60-plussers lijdt aan gehoorverlies. Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) toont aan dat onbehandelde slechthorendheid vaak een grote impact heeft op de levenskwaliteit. Het verhoogt het risico op onder meer een burn-out, sociaal isolement en depressie. Het RIZIV startte recent dan ook een sensibiliseringscampagne op waarmee het huisartsen aanmoedigt gehoorverlies tijdig op te sporen, bespreekbaar te maken en patiënten door te verwijzen voor behandeling.
‘Ook bij licht gehoorverlies zoek je het best al hulp’, zegt Vincent Van Rompaey. ‘Hoe langer je wacht, hoe moeilijker het wordt om het verstaan van spraak met een gehoorapparaat te verbeteren. Als de hersenen gedurende lange tijd onvoldoende geluidsprikkels hebben ontvangen, kunnen ze die op de duur niet meer verwerken. Op dat moment heeft het versterken van geluiden met een hoorapparaat niet veel effect meer.’
Dementie na gehoorverlies
Wetenschappelijk onderzoek heeft bovendien aangetoond dat slecht horen het risico op dementie verhoogt. Marc Lammers: ‘Hoe dat precies komt, is nog niet helemaal duidelijk, maar we weten wel dat we het proces van de cognitieve achteruitgang kunnen vertragen door het gehoorverlies aan te pakken. Soms is er dan zelfs weer vooruitgang. Ook dat is dus een reden om goed zorg te dragen voor je gehoor.’
We weten dat we het proces van de cognitieve achteruitgang kunnen vertragen door het gehoorverlies aan te pakken. Soms is er dan zelfs weer vooruitgang.
Soms is gehoorverlies ook zonder meer een spoedgeval. Dat geldt vooral voor gehoorverlies aan één oor dat plots optreedt, dat wil zeggen binnen de drie dagen. ‘Zo’n gehoorverlies kan wijzen op een acute beschadiging van het slakkenhuis’, legt Vincent Van Rompaey uit. ‘In dat geval kunnen we het tij vaak nog keren met medicatie of hyperbare zuurstoftherapie, waarbij de patiënt onder verhoogde druk zuurstof krijgt toegediend. Maar dat moet dan wel zo snel mogelijk gebeuren.’
Gehoor verbeteren met operatie
De overgrote meerderheid van de vijftigplussers met geleidelijk gehoorverlies lijdt aan ‘gewone’ ouderdomsslechthorendheid en is aangewezen op een hoorapparaat. ‘Daarnaast zijn er echter vormen van gehoorverlies die op alle leeftijden kunnen voorkomen en die we kunnen behandelen’, licht Marc Lammers toe. ‘Het gaat dan vaak om zogenaamd geleidingsgehoorverlies, waarbij geluiden niet goed worden doorgegeven als gevolg van chronische oorontstekingen, een gaatje in het trommelvlies of verkalking van de gehoorbeentjes. Die problemen kunnen we vaak operatief aanpakken, bijvoorbeeld door een gehoorbeentje te vervangen door een prothese of een donorgehoorbeentje. Ook dat is een reden om gehoorverlies altijd te laten nakijken in plaats van je erbij neer te leggen.’
Ten slotte zijn er ook heel ernstige vormen van slechthorendheid waarbij een hoorapparaat noch een hersteloperatie een oplossing biedt. ‘Die mensen kunnen we vandaag bijna altijd helpen met een implantaat’, zegt Vincent Van Rompaey. ‘Het best gekend is het cochleair implantaat, dat rechtstreeks de gehoorzenuw stimuleert. Het UZA heeft daarin een bijzondere expertise opgebouwd. Er bestaan echter ook andere soorten implantaten. Zo kunnen we mensen die geboren zijn zonder slakkenhuis of gehoorzenuw helpen met een hersenstamimplantaat, dat rechtstreeks in de hersenen geluidsprikkels uitlokt. Het gaat om een heel zeldzame en ook delicate ingreep, aangezien de hersenstam een kruispunt is van essentiële zenuwbanen. We doen die operatie altijd samen met de neurochirurgen.’
