Nieuwe Belgische injectie tegen ernstige artrose

Paddenstoelextract smeert pijnlijke knie

Zorg
Orthopedie
Orthopedie: injectie met paddenstoelextract

Ernstige artrose aan de knie beknot de levenskwaliteit van patiënten vergaand. 'Zij kunnen bijvoorbeeld geen halve kilometer stappen of ontwaken 's nachts door pijn', zegt prof. dr. Krik Heusdens van de dienst orthopedie. 'Tot hiertoe bevatte de koffer om hen te helpen maar weinig instrumenten. Een injectie op basis van de stof chitosan vult de leegte met een weinig ingrijpende en – alvast tijdelijk – werkzame oplossing.'

https://www.uza.be/persoon/dr-christiaan-heusdens
Christiaan Heusdens
Dr. Krik Heusdens
Orthopedist gespecialiseerd in de knie

Bij artrose in de knie zorgt slijtage in het gewricht ervoor dat kraakbeen verdwijnt. Twee botten schuren over elkaar en dat veroorzaakt pijn en ontstekingsklachten. Als patiënt heb je onder meer last van stijfheid, pijn bij belasting en regelmatige zwelling rond het gewricht. 'Het slijtageproces begint bij het kraakbeen, maar intussen weten we dat artrose een ziekteproces in het ganse kniegewricht is', zegt prof. dr. Krik Heusdens van de dienst orthopedie. 'Ook het bot, kapsel en de binnenbekleding van het gewricht zijn aangedaan.'

Smerend en ontstekingsremmend

Het in België ontwikkelde vloeibare implantaat KioMedine speelt daarop in. Krik Heusdens: 'We spuiten het product eenmalig in de knie van de patiënt. Daar versterkt het de gewrichtsvloeistof, min of meer de smeerolie van de knie. De patiënt kan weer makkelijker bewegen en voelt minder pijn. Tegelijk vangt het product vrije radicalen af die vrijkomen door artrose en ontsteking uitlokken.' KioMedine wordt in België gemaakt op basis van chitosan, een extract van champignons, en werkt bij 76 procent van de patiënten. Een behandeling kost om en bij de 200 euro – vooralsnog zonder terugbetaling door het RIZIV – en het effect houdt ongeveer 1 jaar aan. De injectie kan zo vaak worden herhaald als nodig is.
 

'De injectie wordt in België gemaakt uit een uniek extract van champignons en werkt bij 76 procent van de patiënten.'

 
Liever geen prothese

Voor patiënten met zware klachten en radiologisch bevestigde slijtage beschikten artsen tot hiertoe over weinig instrumenten om hen te helpen. De klassieke optie is een hele of halve knieprothese. 'Maar die plaatsen we liever niet bij patiënten jonger dan 70', zegt Krik Heusdens. 'Prothesen brengen maar 15 tot 20 jaar beterschap en het is vrij complex om ze te vervangen. Ongeveer 20 procent van de patiënten, vooral wie jonger en actiever is, houdt ook klachten over aan een prothese. Daarom stellen we die oplossing liefst zo lang mogelijk uit.'

 

Orthopedie artrose oefeningen

Kniedistractie: operatief alternatief

Een ander alternatief voor jongere patiënten is de kniedistractie. Krik Heusdens: 'We voeren die ingreep sinds een aantal jaar uit, maar deze oplossing houdt een ingrijpende operatie en revalidatie in. We halen de gewrichtsvlakken van de knie 5 mm uit elkaar door een metalen frame te bevestigen in de botten rond de knie. 6 weken later verwijderen we het frame en de 8 botpinnen tijdens een dagopname. Na 3 maanden trainen kan de patiënt opnieuw vlotter bewegen en zien we in de tussenruimte bij de meeste patiënten nieuw gegroeid kraakbeen.'

Over een kniedistractie toont zowat 80 procent van de patiënten zich na 3 maanden heel tevreden en na 9 jaar heeft 50 procent nog geen knieprothese. Helaas worden de distractorkosten van ongeveer 2700 euro nog niet terugbetaald door het RIZIV. Het UZA Innovatiefonds, dat de artsen van het UZA zelf financieren, vergoedt wel jaarlijks 10 frames voor kniedistractie.

Eerste 40 patiënten

Patiënten met ernstige artrose hebben dus weinig mogelijkheden. 'Het maakt daarom een heel groot verschil dat we in de instrumentenkoffer om die groep te helpen nu ook een injectie vinden', zegt Krik Heusdens. 'De injectie op basis van chitosan is anderhalf jaar op de markt en in het UZA behandelden we al een 40-tal patiënten. We volgen hen op binnen een studie waarvan we de resultaten volgend jaar bekendmaken. De eerste indruk is dat de injectie zoals in de studies van de fabrikant bij ongeveer 80 procent van de patiënten werkzaam is en de klachten aanzienlijk vermindert.'

Bewegen blijft belangrijk

Aan de nieuwe behandeling hangen ook nadelen vast. 'Na de injectie kunnen patiënten 2 dagen tot 1 week meer pijn ondervinden. Daar moet je alert voor zijn als je een behandeling inplant. Daarna neemt de pijn gemiddeld met 66 procent af. Daardoor is het mogelijk om weer beter te bewegen en de spieren te versterken. Dat volstaat mogelijk om de negatieve spiraal waarin patiënten met knieartrose soms terechtkomen, te doorbreken. Een injectie op basis van chitosan kan voor de vele patiënten die aan ernstige knieartrose lijden een groot verschil in levenskwaliteit betekenen.'

3 therapieën tegen mildere knieartrose

Wat zit er in de gereedschapskist tegen knieartrose die nog niet ernstig maar beginnend tot matig is?

  • 1. Spierversterkende oefeningen als basis

Dé basisbehandeling van artrose is meer bewegen. Door met een kinesist of zelfstandig specifieke spieren te verstevigen, kan je de belasting van de knie verminderen. Bij veel patiënten nemen de klachten hierdoor na 3 maanden af.

  • 2. Injecties met hyaluronzuur

Voor patiënten met een beginnende tot matige artrose bij wie spierversterkende oefeningen niet volstaan. Hyaluronzuur komt van nature in het menselijk lichaam voor en werkt als smeermiddel in het gewricht. Het helpt om de knie vlotter te bewegen. Patiënten krijgen 2 injecties in 1 maand, waarna de meeste patiënten 6 maanden tot 2 jaar minder pijn hebben. De injecties kunnen helpen om uit de vicieuze cirkel van te weinig spiertraining te geraken.

  • 3. Embolisatie van de knie.

Voor patiënten met milde tot matige artrose. Een interventieradioloog plaatst via een sneetje in de lies een katheter. Dat is een dun buisje dat hij tot aan de knie opschuift en waarmee hij er nieuwgevormde bloedvaatjes dichtmaakt. Daardoor sterven gewrichtsslijmvlies en extra zenuwtjes af, en verminderen de pijn en ontsteking. Bij 80 procent van de patiënten blijft dat effect ook na 3 jaar. (Zie ook getuigenis van Patrick in Maguza 125)

 

Gerelateerde specialismen

Orthopedie

+32 3 821 32 48
Contacteer Orthopedie
Aangemaakt op
Laatste update op

Meer artikels over dit thema