Door de coronapandemie moesten ziekenhuizen het voorbije jaar op zoek naar manieren om de fysieke patiëntenstroom in te perken. Prompt kwam telemonitoring in een stroomversnelling terecht. Ook de dienst oncologie volgt patiënten deels digitaal op en wil dat blijven doen. ‘Voor ons was dat niet nieuw’, vertelt oncologe Marika Rasschaert. ‘Onze dienst sprong al heel vroeg op de kar van telemonitoring, met een eerste kleinschalig onderzoek in 2013. In 2017 stapten we in een grote studie met vier andere ziekenhuizen, waarbij we 170 patiënten vanop afstand opvolgden met ondersteuning van een app. Het ging om patiënten die chemotherapie kregen als palliatieve behandeling.’
Data en apps
Elke dag gaven de patiënten via de app een aantal gegevens door, zoals hun bloeddruk en lichaamstemperatuur, en konden ze klachten melden. Ook kregen ze een verwittiging als ze hun medicatie moesten nemen. Een zorgverlener bekeek dagelijks alle data en belde patiënten op bij problemen. Bij ernstige klachten of symptomen kreeg Rasschaert een melding op haar smartphone. Alle doorgestuurde informatie belandde ook automatisch in het medisch dossier.
98 procent therapietrouw
De studie kaderde in een breder onderzoek, Ambulatory Monitoring of cancer Therapy with a smaRtphone Application (AMTRA), of ambulante monitoring van kankertherapie met een smartphone-applicatie*. ‘De conclusie is dat begeleiding vanop afstand perfect mogelijk is: de patiënten waren tevreden, gemelde klachten raakten onder controle, en 98 procent nam correct zijn medicatie, wat uitzonderlijk veel is’, zegt Rasschaert.
Het is geruststellend dat patiënten weten dat een medisch team over hen waakt en bereikbaar is voor vragen.
‘Bij een kleine 60 procent van de patiënten was vroeg of laat een tussenkomst nodig. Dat kon gaan om een telefoontje, een vervroegde raadpleging, een verwijzing naar de huisarts of een ziekenhuisopname. Door die nauwe opvolging hebben we vermoedelijk heel wat laattijdige opnames kunnen vermijden.’ Uit internationale studies blijkt alvast dat telemonitoring het aantal spoedconsultaties en opnames sterk vermindert en zelfs een licht positief effect heeft op de overleving.
Thuiszorg als norm
Rasschaert is overtuigd van de meerwaarde van telemonitoring. ‘Nu kanker vaker een chronische ziekte wordt, willen we meer dan ooit op levenskwaliteit inzetten. Thuiszorg wordt daarbij de norm.’
Patiënten zijn zelf vragende partij. Het is geruststellend als je weet dat een medisch team vanop afstand over je waakt en bereikbaar is voor je vragen. Ook voor de gezondheidszorg biedt het systeem voordelen: het is kostenbesparend en het belast de ziekenhuizen minder. Toch is er ook een maar, vervolgt Rasschaert. ‘Ons gezondheidssysteem is nog niet ingesteld op deze vorm van afstandsgeneeskunde, waardoor bijvoorbeeld de terugbetaling niet goed geregeld is. Er zijn dus nog heel wat obstakels te overwinnen. Aan ons om met verder wetenschappelijk onderzoek de overheid te overtuigen.’
De dienst oncologie plant alvast een aantal vervolgstudies, onder meer naar digitale opvolging van patiënten die een genezende of hormonale therapie ondergaan. ‘Op termijn zouden we de app ook kunnen gebruiken om levenskwaliteit te meten. En het systeem zou ook nuttig kunnen zijn voor andere zorgverleners, zoals kinesisten, diëtisten, radiotherapeuten en huisartsen.’
* Vandaag nog steeds gebruikt onder de naam Remecare Oncology.
