Multiple sclerose, kortweg MS, is een aandoening van het centraal zenuwstelsel die één Belg op duizend treft. 'Het lastige aan MS is dat je als patiënt nooit weet hoe de ziekte zal verlopen: blijven de symptomen mild of krijg je te maken met veel beperkingen?', zegt neurologe dr. Barbara Willekens. 'De bestaande behandelingen remmen de ziekte af, maar kunnen die niet helemaal stoppen. Bovendien veroorzaken ze frequent bijwerkingen.'
Afweersysteem heropvoeden
Sinds enkele jaren voert UZA- en UA-onderzoekster prof. Nathalie Cools onderzoek naar een lichtere en efficiëntere behandeling van de ziekte. 'Bij MS wordt myeline, de isolerende laag rond de zenuwen, aangevallen door het afweersysteem', legt Cools uit. 'Veel van de huidige behandelingen onderdrukken het afweersysteem volledig. Dat betekent dat de patiënt gevoeliger wordt voor andere ziektes zoals infecties. Wij willen het afweersysteem liever heropvoeden, zodat het geen myeline meer aanvalt. Dat doen we door witte bloedcellen weg te nemen bij de patiënt om die in het lab verder te laten ontwikkelen tot gespecialiseerde dendritische cellen. Die plaatsen we terug waardoor ze het afweersysteem van de patiënt kunnen beïnvloeden.'
Prioriteit: veiligheid
Tot nog toe werden de onderzoeken uitgevoerd met bloedcellen in proefbuizen en, in samenwerking met de universiteit van Barcelona, ook op dieren. Binnenkort start het onderzoek op patiënten. 'Zodra we de goedkeuring krijgen van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten gaat deze fase 1-studie in', zegt prof. dr. Zwi Berneman, die aan het hoofd staat van het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde. 'In eerste instantie testen we de veiligheid van de therapie uit, maar we zullen ook de efficiëntie onderzoeken. Bij andere ziektes heeft deze vorm van celtherapie nog nooit tot zware complicaties geleid. Hoe efficiënt de behandeling zal zijn, moeten we nog afwachten. We hopen dat we het ziekteproces kunnen stopzetten, maar 100% zeker is dat niet. Hoe dan ook zal de therapie nog heel wat onderzoekfases moeten doorlopen voor die officieel wordt goedgekeurd.'
