Zeldzame kankers vormen maar liefst 20 % van de nieuwe kankergevallen. Toch zijn er voor de meeste zeldzame kankersoorten nauwelijks specifieke, gerichte geneesmiddelen beschikbaar, waardoor patiënten weinig of geen behandelingsmogelijkheden hebben. De belangrijkste hinderpaal voor de ontwikkeling van geneesmiddelen is het kleine aantal patiënten. Hierdoor is het moeilijk om studies op te zetten met voldoende statistische significantie. Bovendien investeert de farmaceutische industrie maar beperkt in behandelopties voor zeldzame tumoren, omdat dit commercieel niet interessant is.
Eind 2022 deed Kom op tegen Kanker samen met het Antikankerfonds (België), KWF Nederlandse Kankerbestrijding (Nederland), Asociación Española Contra el Cáncer (Spanje) en Fondation Arc (Frankrijk) een projectoproep. Uit de ingediende projecten werden nu vier beloftevolle projecten geselecteerd. Aan drie daarvan zullen Belgische onderzoeksinstellingen en dus Belgische patiënten deelnemen, dankzij de financiering van Kom op tegen Kanker. Het gaat om een studie bij jongeren met een zeldzame botkanker, baby’s met een subtype van leukemie en volwassenen met een vorm van leukemie.
Toegankelijkheid van beloftevolle CAR-T celtherapie bij volwassenen met leukemie vergroten
Een van de drie studies zal de effectiviteit onderzoeken van CAR-T celtherapie bij volwassenen met leukemie. Acute lymfatische leukemie is een type bloedkanker met een slechte prognose bij volwassenen. 75 % van de patiënten boven de 50 jaar overlijdt binnen de 5 jaar na de diagnose. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat CAR-T celtherapie een succesvolle behandeling is voor deze kanker. Het is een vorm van immuuntherapie die het immuunsysteem een boost geeft, waardoor het zelf de kankercellen aanvalt en vernietigt.
Helaas is deze therapie vanuit de farmaceutische industrie erg duur en daardoor voor veel patiënten niet toegankelijk. In Spanje werd deze celtherapie wel al academisch ontwikkeld en goedgekeurd voor patiënten ouder dan 25 jaar. Om patiënten ook in de rest van Europa toegang te geven tot deze therapie, is er extra data nodig over de effectiviteit ervan. De studie zal lopen in Spanje, Frankrijk, België, Oostenrijk en Nederland.
We zijn enorm blij met dat Kom op tegen Kanker bijkomend onderzoek mogelijk maakt naar CAR-T. Met de resultaten van het onderzoek hopen we patiënten sneller toegang te geven tot deze nieuwe generatie immuntherapie.
CAR-T in het UZA
Het UZA speelt een pioniersrol in het onderzoek naar het gebruik van afweercellen voor de behandeling van kanker. In 2022 behandelde het UZA voor het eerst een patiënt met lymfeklierkanker in een fase 1-studie met CAR-T-cellen die lokaal geproduceerd werden bij anicells, een spin-off van het UZA en UAntwerpen. Door de samenwerking met anicells heeft het UZA als een van de weinige academische gezondheidscentra ter wereld toegang tot gespecialiseerde kennis en infrastructuur om CAR-T-cellen mee te produceren.
