De beroerte-eenheid van de dienst neurologie is verhuisd én vernieuwd. Dankzij een goede samenwerking tussen ziekenhuizen krijgen patiënten met een beroerte sneller de optimale zorg.
In België krijgen elk jaar zo'n 25.000 mensen een beroerte of CVA, voluit Cerebro Vasculair Accident. In dat geval wordt de bloedvoorziening in de hersenen verstoord door een herseninfarct, waarbij een klonter het bloedvat verstopt, of door een hersenbloeding, waarbij een scheur in de wand van een bloedvat ontstaat. Hoe sneller patiënten de juiste behandeling krijgen, hoe groter de kans op herstel. 'Bij een beroerte is er geen tijd te verliezen', zegt Rudy Baumans, hoofdverpleegkundige neurologie. 'Time is brain. Elke minuut dat er wordt gewacht met de behandeling, sterft er hersenweefsel af. Het is dus essentieel dat de patiënt snel in een ziekenhuis terecht komt dat basisberoertezorg aanbiedt. En ook de eerste dagen na de beroerte zijn cruciaal. Op een gespecialiseerde beroerte-eenheid of stroke unit zijn er minder overlijdens en herstellen de patiënten beter.'
Om de zorg voor beroertepatiënten te verbeteren en meer te centraliseren paste de overheid in 2014 de wetgeving rond de behandeling van het CVA aan. Er werd een reeks voorwaarden vooropgesteld die nodig zijn om goede basisberoertezorg te kunnen aanbieden. Daarnaast zal een beperkt aantal ziekenhuizen de rol van gespecialiseerd centrum voor beroertezorg op zich nemen. Dat betekent concreet dat die ziekenhuizen bovenop de basisberoertezorg ook gespecialiseerde behandelingen zoals mechanische trombectomie kunnen uitvoeren. Trombectomie is een relatief nieuwe behandeling waarbij de bloedklonter in de hersenen via een katheter – een dun buisje – wordt verwijderd. Zowat 10 % van de patiënten met een herseninfarct komt ervoor in aanmerking.
Trombectomie en monitoring in de stroke unit
Het UZA biedt trombectomie al sinds 2010 aan en krijgt dan ook heel regelmatig patiënten doorverwezen. 'We hebben daarover afspraken gemaakt met een groot aantal ziekenhuizen in de wijde omgeving', zegt neurologe dr. Laetitia Yperzeele. 'Ze weten welke patiënten mogelijk in aanmerking komen voor een trombectomie, wie ze mogen contacteren, hoe de patiënten moeten worden vervoerd ... Na de interventie verblijven de patiënten nog één nacht in het UZA, waarna ze terugkeren naar het verwijzende ziekenhuis. Op die manier krijgt elke beroertepatiënt de optimale zorg.' Het aantal trombectomieën in het UZA zit in de lift. Eind juni stond de teller al op meer dan dertig. 'We verwachten dit jaar een verdubbeling ten opzichte van 2015', aldus Yperzeele.
Daarnaast heeft het UZA al langer een beroerte-eenheid, waar patiënten met een beroerte of een vermoeden van een beroerte worden opgenomen. Yperzeele: 'Eind juni werd de eenheid opnieuw opgebouwd op de afdeling neurologie. Dat biedt een aantal voordelen: patiënten die na 48 uur van de beroerte-eenheid naar de afdeling neurologie verhuizen, blijven dan op dezelfde gang. Ook qua werkorganisatie is het efficiënter.'
De stroke unit bestaat uit vier eenpersoonskamers. 'Onze eenheid beantwoordt volledig aan de wettelijke criteria', aldus Baumans. 'Zo hebben we verpleegkundigen die speciaal zijn opgeleid voor beroertezorg. Hun voornaamste taak is observatie. Ze houden de patiënt heel nauwgezet in het oog om snel te kunnen ingrijpen als er zich een tweede beroerte of complicaties mochten voordoen.' Elke kamer op de eenheid heeft monitor- en camerabewaking, te volgen vanuit de verpleegpost, het artsenlokaal en de keuken. Op termijn zullen alarmsignalen ook aankomen op de draagbare telefoons van de verpleegkundigen.
Familie als zorgverlener
Het multidisciplinaire team voor beroertezorg bestaat uit neurologen, revalidatieartsen, verpleegkundigen, kinesitherapeuten, logopedisten, ergotherapeuten, een psycholoog, een maatschappelijk werker en de ontslagcoördinator. De kinesitherapie en logopedie worden binnen de 24 uur opgestart om de kansen op herstel zo groot mogelijk te maken.' Als we weten dat de patiënt langdurige revalidatie zal nodig hebben, komt ook de maatschappelijk werker al snel langs. Er zijn immers vaak wachttijden voor de revalidatiecentra', merkt Baumans op.
De bedden van de stroke unit en vier andere bedden op de afdeling zijn uitgerust met tilliften, zodat halfzijdig verlamde patiënten gemakkelijk kunnen worden verplaatst. Nieuw is ook de informatiezithoek, waar de familie of de patiënt folders kan raadplegen en informatieve filmpjes kan zien. Baumans: 'In de toekomst willen we de familie nog meer betrekken bij het zorgproces. Het is belangrijk dat ze alle nodige informatie rechtstreeks van de verschillende zorgverleners krijgen. Zo weten ze hoe ze hun familielid kunnen helpen bij het herstel. Zeker als ze de rol van mantelzorger opnemen, is dat erg belangrijk.'
Yperzeele en Baumans juichen de nieuwe organisatie van de beroertezorg toe. 'De ziekenhuizen grijpen de nieuwe wetgeving aan om hun beroertezorg helemaal op punt te stellen. Dat komt de patiënten ten goede', besluit Yperzeele.
Info: dienst neurologie UZA, T 03 821 34 23
