Dirk De Man, hoofd technische dienst
Sylvie Vercammen, directeur facilitaire diensten
Als het gaat over duurzaamheid is energie een erg belangrijke factor. Hoe zit dat in het UZA?
Dirk De Man: ‘We gebruiken veel vormen van energie: elektriciteit, gas, water, perslucht, stikstof … Bij ‘groene’ investeringen wegen we altijd de kosten en baten af. Zonne-energie bleek niks voor ons, omdat het maar 1% van onze elektriciteitsbehoefte zou dekken. Anderzijds installeren we nu wel een warmtekrachtkoppeling (WKK), een gasturbine waarmee we elektriciteit opwekken. Tegelijk gebruiken we ook de warmte die bij de elektriciteitsproductie ontstaat om onze gebouwen te verwarmen. Die WKK zal zichzelf op twee jaar tijd al terugverdienen.’
Het Moeder- en kindcentrum dat momenteel wordt gebouwd, wordt het neusje van de zalm?
Dirk De Man: ‘We streven naar een energieneutraal gebouw. We gaan maximaal isoleren en ook het daglicht zoveel mogelijk benutten via grote ramen, gecombineerd met zonwering die automatisch meebeweegt met de zon. We kiezen ook voor een BEO-veld (boorgat-energie-opslag): in de zomer slaan we warmte op in een netwerk van buizen in de grond. Die warmte gebruiken we in de winter, terwijl we dan koude opslaan om in de zomer te gebruiken voor koeling. De toiletten worden gespoeld met regenwater en restwater van het dialysecentrum. Ook komen er groendaken en klimaatplafonds, technieken die we in de bestaande gebouwen ook al inzetten.’
In de bestaande gebouwen worden er ook duurzame aanpassingen gedaan?
Dirk De Man: ‘In nieuwbouw kun je verder gaan, maar ook bij renovatie doen we duurzame ingrepen. We werken bijvoorbeeld al vijf jaar met klimaatplafonds voor koeling en verwarming. Zo verspreid je de energie gelijkmatiger en op een veel groter oppervlak dan bijvoorbeeld bij een radiator, waardoor je aan lagere temperaturen kunt verwarmen en aan minder lage temperaturen kunt koelen en dus minder energie verbruikt. Nog een ander voorbeeld is de ventilatie: bij de vervanging kiezen we voor ventilatiesystemen met recuperatie, wat inhoudt dat de warmte of de koude van de afgevoerde lucht niet naar buiten wordt geblazen maar wordt omgezet in energie die opnieuw wordt gebruikt. Zo besparen we tot 75% energie in vergelijking met de klassieke installaties. Bij renovatie kiezen we bijvoorbeeld ook voor vensterglas met een hogere isolatiewaarde.’
Op welke manier belast een ziekenhuis het milieu het meest?
Dirk De Man: ‘De koeling is een echte energievreter. Toch wel bijzonder is dat we het ziekenhuis overdag koelen via ijs dat ‘s nachts wordt aangemaakt in een grote installatie in de kelder. Op zich is dat al een heel efficiënte werkwijze, maar het heeft nog een voordeel. Doordat we ‘s nachts het ijs maken, kopen we de elektriciteit tegen nachttarief, wat minder kost en waardoor we bovendien dag en nacht evenveel verbruiken. Daardoor kunnen we makkelijker groene stroom kopen. Het UZA draait al drie jaar voor 100% op groene elektriciteit.’
Naast energie zijn er nog wel gebieden waar het UZA duurzame keuzes maakt?
Sylvie Vercammen: ‘We proberen op alle vlakken duurzame oplossingen te kiezen. Bij aankopen bekijken we bijvoorbeeld niet alleen de aankoopprijs, maar de totale kost voor de hele levenscyclus van de aankoop. In de schoonmaak gebruiken we producten die biologisch afbreekbaar zijn en ook het wc-papier en de papieren handdoekjes belasten het milieu zo weinig mogelijk.’
Het UZA produceert ook heel wat afval?
Sylvie Vercammen: ‘Sinds vorig jaar sorteren we zoveel mogelijk aan de bron, dus op de diensten zelf, in aparte containers. Het papier gaat in perscontainers, waardoor er minder ritten nodig zijn om het af te voeren. Ook onderzoeken we nu of we met het voedingsafval niet nog iets meer kunnen doen.’
Kortom, de duurzame reflex zit ingebakken in het UZA?
Sylvie Vercammen: ‘Het UZA deed vijftien jaar geleden al dingen die veel bedrijven vandaag nog niet doen.’
Dirk De Man: ‘Het UZA is inderdaad altijd vooruitstrevend geweest, door te kiezen voor efficiënte installaties met een minimaal verbruik. We werken bijvoorbeeld ook al vijftien jaar met spaarlampen en daglichtregeling, zodat de verlichting minder sterk brandt als er veel licht van buiten komt. Het zit in vele kleine dingen: slijtvaste vloerbekleding en verf bijvoorbeeld, of een comfortabele fietsenstalling voor het personeel. Daar hebben we ooit een prijs mee gewonnen van de Fietsersbond. Iets gelijkaardigs zijn de busperrons die we hebben aangelegd vlakbij de ingang. En momenteel onderzoeken we of we voor onze logistieke diensten op termijn misschien elektrische wagens kunnen aankopen.’
