Vroeger lag vooral onze vetinname onder vuur, vandaag moet suiker het ontgelden. Suiker wordt in te veel voedingswaren binnengesmokkeld en we eten er te veel van. Dat leidt wereldwijd tot een epidemie van zwaarlijvigheid, diabetes en hart- en vaatziekten. 'Tot nog toe blijft de richtlijn van de WHO overeind dat vrije suikers zo'n tien procent van onze totale calorie-inname mogen bedragen', zegt UZA-diëtiste Carolien Van Gils. 'Met vrije suikers bedoelt de WHO suikers die worden toegevoegd door de producent, kok of consument, maar ook de van nature aanwezige suikers in honing, stropen, fruitsappen en vruchtenconcentraten. Voor een vrouw met een gemiddelde energie-inname van 2000 kcal komt die tien procent neer op zo'n 50 gram suiker per dag.' Tegelijk luidt echter de aanbeveling dat het nog beter is maximaal 25 gram suiker per dag te eten. Ver spring je daar niet mee. 's Morgens een potje fruityoghurt en confituur op de boterham? Dan zit je al aan 25 gram. Zin in een reep chocolade met pralinévulling? Prima, maar dan is je rantsoen voor die dag op. Van Gils: 'Tot nog toe zijn we voor onze patiënten iets minder streng en zijn we al blij als ze dat maximum van tien procent respecteren. Maar voor alle duidelijkheid: hoe minder suiker, hoe liever.' Wij zetten alvast vijf zoete leugens op een rijtje.
1. Je hebt suiker nodig.
Niet waar! Suiker levert calorieën aan, maar geen nuttige voedingsstoffen. Daarom wordt ook wel eens van lege calorieën gesproken. Het behoort tot de groep van de tweevoudige koolhydraten, ook wel snelle suikers genoemd. Die zijn niet te verwarren met de complexe koolhydraten, die je vindt in brood, aardappelen en pasta. Die heb je wel nodig omdat ze onze belangrijkste energiebron zijn. Bovendien brengen de genoemde voedingswaren ook andere nuttige voedingsstoffen aan, zoals vezels en vitamines.
2. Suiker is hoe dan ook schadelijk.
Niet waar! Suiker bestaat uit de koolhydraten fructose en glucose. Die stoffen zijn niet schadelijk, maar leveren wel veel calorieën aan, wat tot overgewicht kan leiden. Dat verhoogt op zijn beurt het risico op hart- en vaatziekten en diabetes. Heb je een gezond gewicht, eet je gevarieerd en beweeg je voldoende, dan hoef je je daar wellicht geen zorgen over te maken. Maar suiker werkt ook cariës in de hand: een extra reden om er niet mee te overdrijven.
3. Fruitsap en smoothies zijn gezond.
Niet waar! Ongezoet fruitsap en smoothies bevatten net als fruit suikers. Er wordt aangeraden om wel 2 à 3 stukken vers fruit per dag te eten, maar niet te overdrijven met fruitsap en smoothies. De suikers in fruitsap en smoothies worden immers meegerekend in de 50g vrije suikers per dag zoals aanbevolen door de WHO. Het probleem met fruitsap en smoothies is dat ze zo vlot binnengaan dat je al snel te veel suikers en dus calorieën binnenkrijgt. De kans dat je diezelfde hoeveelheid suikers binnenspeelt door vers fruit te eten, is veel kleiner. Een belangrijk voordeel van vers fruit is ook dat het veel vezels aanbrengt, die je niet meer terugvindt in fruitsap of een smoothie.
4. Agavesiroop en honing zijn beter dan gewone suiker.
Niet waar! Er bestaat een hele reeks alternatieven voor 'gewone' suiker die zogenaamd natuurlijker en gezonder zijn. Daartoe behoren ook kokosbloesemsuiker, ahornsiroop ... Maar die varianten leveren evenveel calorieën aan en hebben evengoed een invloed op de bloedsuikerspiegel. Ze leveren dan ook geen gezondheidsvoordeel op. De producten in kwestie zijn overigens niet 'natuurlijker' dan traditionele suiker, die afkomstig is van de suikerbiet.
5. Zoetstof en suikervervangers zijn uit den boze.
Niet waar! Zoetstoffen zoals stevia, sucralose, aspartaam, … leveren geen calorieën. Ze zijn dan ook een goed alternatief voor suiker. De kans dat je als volwassene de maximum toegelaten hoeveelheid overschrijdt, is bijzonder klein. Wel wordt aangeraden om de hoeveelheid light-frisdrank te beperken tot een halve liter per dag. Die bevat immers ook kleurstoffen en zuren die je tandglazuur aantasten.