Ongeveer één op de acht mannen krijgt ooit de diagnose prostaatkanker. In veel gevallen wordt er dan voor gekozen om de aangetaste prostaat volledig weg te nemen. Bij een klassieke verwijdering gebeurt dat door de prostaat langs boven te benaderen en moet de chirurg eerst de blaas verplaatsen om de prostaat te bereiken.
Bij de innovatieve Bocciarditechniek, die gebruikmaakt van de Da Vinci operatierobot, blijft de blaas onaangetast – net als de belangrijkste verankeringen van de blaas en plasbuis. De chirurg benadert de prostaat langs de onderzijde, door via de buikholte te werken in een vlak net boven de endeldarm.
Weer actief na twee weken
De Bocciarditechniek verwijst naar de gelijknamige Italiaanse arts die de ingreep in 2010 voor het eerst uitvoerde. Chirurgen noemen de ingreep ook een retzius-sparende robotoperatie. Je spaart er namelijk de ruimte van Retzius mee – dat is de medische vakterm voor de plaats tussen het schaambeen vooraan en de blaas en de prostaat achteraan.
'Het voordeel van de techniek is onmiskenbaar', zegt uroloog dr. Karen Fransis. 'Ongeveer tachtig procent van de patiënten blijkt amper twee weken na de operatie weer volledig continent. Bij een klassieke ingreep heeft op dat moment maar vijf tot tien procent van de geopereerde mannen geen urineverlies meer.'
Voor de patiënten betekent dat een hemelsbreed verschil. Karen Fransis: 'Na een klassieke ingreep sleept het plasverlies meestal een zestal maanden aan. Na een Bocciardi-operatie kan je zo goed als onmiddellijk weer je dagelijkse activiteiten opnemen of met een nabehandeling starten. Er zijn nauwelijks nadelen aan de werkwijze. In termen van tumorbehandeling zijn de resultaten van de procedures identiek. Maar bij een Bocciardi-ingreep ervaar je als patiënt een veel sneller en comfortabeler herstel.'
Ongeveer tachtig procent van de patiënten heeft twee weken na de operatie al geen urineverlies meer.
Nieuwe behandelpiste voor 75-plussers
Het valt op dat de Bocciarditechniek ook bij oudere patiënten uitstekende resultaten toont. 'De klassieke techniek voor prostaatverwijdering wordt bij patiënten ouder dan 75 jaar niet meer toegepast omdat het risico op incontinentie op die leeftijd te hoog is. Daarom krijgen zij meestal bestralingen in combinatie met hormonale therapie voorgeschreven, wat best wel wat bijwerkingen met zich meebrengt.
De Bocciarditechniek biedt voor hen een nieuwe behandelpiste. De ingreep lukt even goed bij 75-plussers en levert net dezelfde resultaten op het vlak van continentie op. Bovendien hoeven oudere patiënten niet langer in het ziekenhuis te verblijven. Gemiddeld twee dagen na de operatie gaat iedereen naar huis.'
Ook voor blaasverwijdering en neoblazen
Naast prostaatkanker blijkt de Bocciarditechniek een belangrijke meerwaarde te brengen bij blaaskanker. In het UZA wordt de methode nu ook toegepast bij de verwijdering van de blaas en het aanleggen van een nieuwe blaas met dunne darm, een zogenaamde neoblaas. 'Als we dezelfde retzius-sparende toegang tot de prostaat gebruiken, kunnen we beter zenuwsparend werken. Dat is belangrijk voor het herstel van de erecties.'
De techniek maakt ook andere aspecten van de blaasverwijdering en het aanleggen van een nieuwe blaas gemakkelijker met uitstekende resultaten tot gevolg. 'Op congressen is er meer en meer interesse voor retzius-sparende chirurgie. Ik krijg geregeld de vraag om op grote internationale congressen de techniek met live surgery te demonstreren of om mensen op te leiden. Dat doe ik met veel plezier: er komen geregeld urologen van overal ter wereld in het UZA enkele dagen meekijken naar onze operaties.'
We passen een gelijkaardige methode toe bij de verwijdering van de blaas en het aanleggen van een nieuwe blaas met dunne darm.
