Wat is de schildklier?
De schildklier bevindt zich vooraan in de hals. Ze produceert hormonen die een cruciale rol spelen bij de stofwisseling en beïnvloedt zowat alle vitale lichaamsfuncties, waaronder verbranding, polsslag, hartfunctie, lichaamstemperatuur en gewicht. Bij een foetus zijn schildklierhormonen essentieel voor de ontwikkeling van de hersenen. Bij jonge kinderen regelt de schildklier onder meer de groei van de botten en het zenuwstelsel. Problemen kunnen ontstaan als de schildklier te traag of te snel werkt.
Wat als de schildklier de traag werkt?
In dat geval spreken we van hypothyroïdie. De verbranding verloopt trager en het lichaamsgewicht neemt toe. Patiënten hebben vaak te kampen met vermoeidheid, koudegevoel, een trage pols en een verhoogde cholesterol, en uitzonderlijk ook haaruitval of afbrokkelende nagels. Een trage schildklier kan het gevolg zijn van de ziekte van Hashimoto, een auto-immuunziekte waarbij lichaamseigen cellen worden afgebroken. Zo’n 0,1 tot 10% van de bevolking, voornamelijk vrouwen, krijgt met Hashimoto te maken. Behandeling is relatief eenvoudig en bestaat uit een dagelijkse tablet met schildklierhormoon.
Wat als de schildklier te snel werkt?
Bij een te snelle schildklierwerking of hyperthyroïdie gaat het lichaam in overdrive. De patiënt is hyperactief, reageert vaak nerveus en emotioneel, verliest gewicht en heeft het altijd warm. Vaak is ook hier de oorzaak een auto-immuunziekte: de ziekte van Graves-Basedow, die voorkomt bij 0,1 tot 2% van de bevolking en vijf keer vaker bij vrouwen. Een typisch symptoom zijn uitpuilende ogen. De ziekte van Graves wordt in eerste instantie behandeld met medicijnen. Bij herhaalde opstoten en als er geen oogproblemen zijn, probeert men het met radioactief jodium. In zeldzame gevallen wordt de schildklier operatief verwijderd.
Waarom is jodium zo belangrijk?
Jodium is een essentieel element voor de productie van schildklierhormoon en zit onder meer in verse vis, zeevruchten, melkproducten en bepaalde groenten. In regio’s waar die producten minder vaak op het menu staan komen vergrote schildklieren of kropgezwellen vaker voor. Bij jonge kinderen kan een ernstig jodiumtekort leiden tot een groeiachterstand en verminderde intellectuele ontwikkeling.
