Maar de weerslag is directer en groter in een vrije markt. De Verenigde Staten zijn daarvan het typevoorbeeld. De private ziekenhuizen zijn er afhankelijk van geleend geld. Aangezien zij niet meer kunnen lenen, worden de investeringen er stopgezet.
Amerikaanse ziekenhuizen geven ook massaal zelf obligaties uit om geld te krijgen. Het laatste kwartaal van 2008 was daarvoor het zwakste sinds 1989, waarbij ze minder dan 1 miljard dollar aan nieuwe obligaties uitgaven, tegenover 9 miljard dollar per maand een jaar eerder. Ziekenhuizen in de VS financieren onderzoek en innovatie meestal met giften. Maar ook de ‘filantropische markt’ is in recessie. De terugval bedraagt ongeveer 10%. Optimisten besluiten dat dat beter is dan de beurzen.
Ook België?
In een markt die sterk door de overheid wordt gereguleerd, zoals de Belgische, lijken de gevolgen op het eerste gezicht minimaal. Schijn bedriegt, omdat de overheid hier als buffer optreedt. Naarmate de budgettaire mogelijkheden kleiner worden als gevolg van lagere ontvangsten, zullen ook hier de uitgaven voor gezondheidszorg dalen. De voorbije tien jaar lag het budgetrisico bij de federale overheid, die een groeinorm boven index kon toepassen voor de gezondheidssector. De depressie maakt dit nu onmogelijk. De overheid zal geen andere keuze hebben dan het budgetrisico te decentraliseren of met andere woorden: het door te schuiven naar de ziekenhuizen. We zullen dus meer moeten doen met minder geld. Gezondheidszorg zal minder toegevoegde waarde creëren voor een hogere kost voor de patiënt.
Bouwbudget
Uitstel van investeringen gebeurt al omdat het bouwbudget voor ziekenhuizen de voorbije tien jaar veel te laag lag. De Vlaamse overheid wil in het kader van een relanceplan investeren in schoolgebouwen. Waarom niet in de ziekenhuizen? De impact op de tewerkstelling is er groter én het is een besparing. Verouderde gebouwen altijd terug aanpassen is op lange termijn duurder dan nieuwbouw. We moeten dan ook geen rankingsysteem meer uitvinden. De beste ziekenhuizen herken je aan het aantal bouwkranen.
Johnny Van der Straeten, gedelegeerd bestuurder