De alchemisten haalden hun kennis uit metaalkunde en farmaceutica die door de antieke Grieken waren ontwikkeld.
De filosofen die de eerste universiteiten stichtten, vonden alchemie echter niet wetenschappelijk – lees filosofisch – genoeg om het op te nemen in het curriculum. Eind zeventiende eeuw probeerden enkele alchemisten nieuwe technieken uit. Om status te verwerven bij de universiteiten noemden ze zichzelf ‘chemisten’, scheikundigen, en begonnen ze hun broeders ‘alchemisten’ af te schilderen als charlatans. Uiteindelijk zouden de ‘chemisten’ opgenomen worden in de wetenschapsfaculteiten van de universiteiten. Het probleem van de alchemisten was niet dat ze fundamenteel fout zaten, maar dat ze niet kritisch genoeg waren voor hun eigen kennistheorie. Ze bleven vasthouden aan vastgeroeste theorieën, terwijl de kennis overal in de wereld toenam.
Een gelijkaardige verschuiving doet zich nu ook voor in de farmaceutische industrie. De zoektocht naar nieuwe geneesmiddelen is de voorbije twintig jaar grondig veranderd. Medicijnen ontdekken kost steeds meer tijd en geld. De grootschaliger ziekenhuisproeven en de steeds ingewikkelder overheidsreglementering maken dat overschakelen naar een nieuw onderzoeksmodel een harde dobber wordt. Moleculaire biologie, genomica en biomedische research geven vorm aan nieuwe wetenschapsmodellen. België kan het zich niet veroorloven geen stimulerend beleid te voeren om vooraan te blijven in die nieuwe onderzoeksdomeinen. Anders worden we een land van alchemisten. GSK Biologicals is de onbetwiste wereldmarktleider voor vaccins. Het wereldhoofdkwartier ligt in Waver. Maar de prioriteit van GSK Biologicals ligt nu in Azië, zegt de gedelegeerd bestuurder.
De steun die in België en Vlaanderen het voorbije decennium is gegeven aan het wetenschappelijk onderzoek in de farmaceutische sector en de universiteiten is stilgevallen. Budgetten voor grote meerjarenprojecten worden niet meer goedgekeurd, er worden geen nieuwe initiatieven van enige betekenis meer genomen. Daardoor valt België meer en meer weg uit de internationale onderzoeksnetwerken.
Gezocht: politici die de moed hebben in tijden van besparing te investeren om de overgang van wetenschappelijke projecten naar nieuwe onderzoeksmodellen mogelijk te maken.