Waarom is bloed geven belangrijk?
Elke dag hebben heel wat mensen bloed nodig, bijvoorbeeld na een bevalling, bij een operatie, na een ongeval of doordat ze aan een bepaalde ziekte lijden. Daarbij komt dat bloed en van bloed afgeleide producten maar beperkt houdbaar zijn, rode bloedcellen bijvoorbeeld maar 42 dagen. Er is dus een voortdurende instroom nodig. Het Rode Kruis voert dan ook regelmatig campagnes om nieuwe bloeddonoren aan te trekken. De huidige campagne De Warme Zomer wil donoren aanmoedigen om ook tijdens de zomer te blijven bloed geven. En de Vervang mij-campagne roept bloedgevers op om een vervanger of opvolger te zoeken als ze tijdelijk of definitief geen bloed meer kunnen geven. Ook informeert ze over de uitsluitingscriteria, met andere woorden de redenen waarom iemand al dan niet definitief geen bloeddonor meer mag zijn.
Wie mag bloed geven?
Iedere gezonde persoon van 18 jaar of ouder mag vier keer per jaar bloed geven. Maar er zijn omstandigheden waarin het niet kan: bij ziekte of zwangerschap, na het zetten van een tatoeage, na een reis naar een verre of exotische bestemming, vanaf de leeftijd van 71 jaar ... Ook mannen die seksuele betrekkingen hebben met andere mannen, mogen momenteel geen bloed geven. Recent werd er echter een wetsvoorstel goedgekeurd dat die groep wel als bloeddonor aanvaardt, weliswaar na een jaar onthouding. De reden daarvoor is dat de kans op besmetting met hiv, het virus dat aids veroorzaakt, bij die groep 250 keer hoger ligt dan bij andere mannen. Overweegt u om bloed te geven, doe dan zeker de donorzelftest op www.rodekruis.be. Zo weet u of u in aanmerking komt.
Hoe gaat het praktisch in zijn werk?
Op de website van het Rode Kruis kunt u nakijken waar en wanneer u bloed kunt geven. Dat kan in een donorcentrum of in een tijdelijk bloedafnamepunt. Om bloed te geven hoeft u geen afspraak te maken, voor het afstaan van plasma of bloedplaatjes wel. Voor de donatie vult u ter plaatse een medische vragenlijst in die de arts met u overloopt. Hij of zij controleert ook uw bloeddruk, polsslag en gewicht. Het bloed geven zelf duurt ongeveer tien minuten en is op de prik van de naald na pijnloos. Nadien kunt u nog iets drinken om het verloren vocht te compenseren. Alles samen duurt bloed geven ongeveer een uur. De eerste twaalf uur na een donatie doet u het best geen zware inspanningen, omdat uw bloeddruk dan iets lager kan zijn.
Bloedplaatjes of plasma doneren: wat is dat?
Plasma is het vloeibare gedeelte van het bloed waarlangs de bloedcellen en de bloedplaatjes zich verplaatsen. Als u plasma afstaat, wordt er bloed afgenomen via een aferesetoestel, waarna het plasma in een aparte afnamezak gaat. Daarna krijgt u de rode bloedcellen en de bloedplaatjes via dezelfde naald terug toegediend. Op dezelfde manier kunt u bloedplaatjes geven. Dat zijn kleine celfragmenten die nodig zijn om bloedingen te stoppen. Plasma of bloedplaatjes afstaan duurt wel langer dan bloed geven: reken voor de eigenlijke donatie van plasma een half uur tot drie kwartier en voor bloedplaatjes een uur tot anderhalf uur.
Waarop wordt mijn bloed allemaal getest?
Het Rode Kruis test elke bloedzak op onder meer hiv, hepatitis B en C en syfilis. Het kijkt ook na of de bloedwaarden normaal zijn. Als er iets ongewoons aan het licht komt, verneemt u dat via een brief. In uitzonderlijke gevallen nodigt de arts de donor opnieuw uit om een afwijkende bloedtest te bespreken. Bloed dat niet geschikt is voor donatie, wordt vernietigd. Ondanks alle tests blijft een zorgvuldige screening van de donoren heel belangrijk. Bij overdraagbare infecties is er immers altijd een vensterperiode: geen enkele test kan een besmetting opsporen die pakweg de dag voordien is gebeurd. Daarom is het uiterst belangrijk om voor de donatie de medische vragenlijst eerlijk in te vullen.