Hoe groot is de nood aan eicel- en zaadceldonoren precies?
Dr. Koenraad Clasen: 'Heel groot. Momenteel beschikken we over ongeveer 20 % van de eicellen die we nodig hebben, en over 50 % van de zaadcellen. De vraag is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Meer en meer vrouwen proberen op latere leeftijd zwanger te worden. We helpen ook steeds meer lesbische koppels en alleenstaande vrouwen. Het aanbod daarentegen blijft gelijk.'
Hoe komt het dat het aanbod zo laag is?
Clasen: 'Aan de ene kant is de wet vrij streng. Niet iedereen komt in aanmerking voor donatie. Aan de andere kant schrikt de procedure veel mensen af, vooral dan bij eiceldonatie. Vrouwen die eicellen willen afstaan, moeten een deel van het ivf-traject afleggen. Dat betekent dat ze hormooninjecties krijgen en dat ze een kleine ingreep moeten ondergaan om de eicellen te "oogsten". Daar staat helaas geen royale vergoeding tegenover, alleen een compensatie voor de onkosten. De wet laat ons bovendien niet toe om actief kandidaten te ronselen. We steunen daarom elk initiatief dat eicel- en zaadceldonatie onder de aandacht brengt, zoals de website levensdonoren.be.'
Gebeurt donatie altijd anoniem?
Clasen: 'De wet garandeert absolute anonimiteit, maar bij eiceldonatie mag daarvan afgeweken worden. Soms gebeurt het dat een koppel zelf iemand kent die eicellen wil afstaan. In het UZA evalueert de bevoegde arts elke aanvraag samen met een team van artsen, verpleegkundigen en psychologen.'
Er gaan stemmen op om de anonimiteit op te geven. Een goede zaak?
Clasen: 'Ik begrijp dat donorkinderen hun biologische ouders willen kennen. Toch gaat onze voorkeur uit naar anoniem doneren. In de landen waar de anonimiteit is opgeheven, is het aantal kandidaat-donoren spectaculair gedaald. Wat we wel kunnen doen, is medische gegevens vrijgeven bij problemen van erfelijke aard.'
Hoe gaat ee
n donatie precies in zijn werk?
Clasen: 'Kandidaat-donoren melden zich in het fertiliteitscentrum, waar ze uitgebreide info krijgen over de procedure. Daarna voorzien we wat bedenktijd. Vooral bij vrouwen is dat belangrijk, want bij eiceldonatie komt heel wat kijken. In totaal vinden bij vrouwen vijf onderzoeken plaats, gevolgd door de punctie, waarbij enkele rijpe eicellen worden weggenomen. Die ingreep kan onder plaatselijke of onder algemene verdoving gebeuren, maar de vrouw voelt achteraf vaak wel wat pijn. Het hele proces duurt tussen de drie en de zes maanden. Bij mannen gaat het sneller. Zij leveren een zaadstaal dat wordt geëvalueerd, ingevroren en ontdooid. Gaat dat allemaal goed, dan worden ze doorverwezen naar een androloog voor verder onderzoek. Wanneer de kandidaat-donoren de uitgebreide tests met succes hebben doorstaan, kunnen ze een eerste staal leveren.'
Wie mag doneren?
Clasen: 'De ideale kandidaten zijn jong en in goede gezondheid. Bij mannen ligt de leeftijdsgrens op 40 jaar, bij vrouwen op 36 jaar. Vrouwen bij wie de kinderwens vervuld is, genieten de voorkeur. Eiceldonatie kan namelijk verminderde vruchtbaarheid veroorzaken als gevolg van een bloeding, een infectie of littekenweefsel.'
Waarom dan toch doneren?
Clasen: 'Door eicellen of zaadcellen af te staan stel je een fantastisch goede daad. Koppels die graag kinderen willen maar zich geconfronteerd zien met een biologisch probleem, lijden daar echt onder. Door donor te worden, geef je die mensen de kans om ouders te worden. Je kunt hun hele kijk op het leven op een positieve manier veranderen.'
