Wat is een ziekenhuisbacterie?
Ziekenhuisbacteriën is een verzamelnaam voor bacteriën die resistent zijn geworden tegen een grote groep antibiotica. Dat wil zeggen dat die antibiotica er geen vat meer op hebben. Je vindt ze in ziekenhuizen, waar er veel antibiotica worden gegeven en er dus een grotere kans is dat kiemen resistent worden. Vandaar ook de benaming ziekenhuisbacterie. Intussen vind je ze echter ook in rust- en verzorgingstehuizen en zelfs buiten de zorg. Een bekend voorbeeld is MRSA of Methicilline-resistente Staphylococcus Aureus. Een andere, steeds vaker voorkomende ziekenhuisbacterie is ESBL, voluit Extended Spectrum Beta-Lactamase. Dat zijn bacteriën die eiwitten produceren die bepaalde antibiotica afbreken, zodat die niet meer werken.
Waarom zijn ze gevaarlijk?
Uit een studie in 2007 bleek dat 6% van de Belgische ziekenhuispatiënten met een ziekenhuisinfectie kampte. Zo’n infectie is daarom niet gevaarlijker dan een andere besmetting, maar ze reageert niet op de gebruikelijke antibiotica. Dat een bacterie in het geheel niet kan worden behandeld, is echter nog altijd uiterst zeldzaam. Toch is dat het doemscenario waar wetenschappers wereldwijd voor vrezen: dat er op een dag een bacterie is waar geen enkel antibioticum tegen opgewassen is. Als je weet dat bepaalde bacteriën nog maar op een paar medicijnen reageren, is dat zeker niet onrealistisch.
Hoe het probleem indijken?
In de eerste plaats moeten artsen en verpleegkundigen de regels van de handhygiëne nauwgezet toepassen, zodat bacteriën zo min mogelijk de kans krijgen van de ene patiënt naar de andere over te gaan. In de tweede plaats moeten we allemaal zuinig omspringen met antibiotica. Hoe vaker ze worden gebruikt, hoe groter de kans dat er resistente kiemen ontstaan.
Hoe succesvol is de strijd tegen ziekenhuisbacteriën?
Het probleem is beter onder controle dan pakweg vijftien jaar geleden. Ziekenhuiscampagnes voor een betere handhygiëne blijken een rechtstreeks effect te hebben op het aantal besmettingen met ziekenhuisbacteriën. Ook de nationale campagnes rond verstandig antibioticagebruik hadden succes. Toch blijft sensibilisering nodig. Zo start er dit voorjaar een nieuwe campagne rond handhygiëne.