Bij hypnose denken mensen al gauw aan zweverige toestanden. Ook dr. Sabine Maes kreeg lacherige reacties toen ze een paar jaar geleden een opleiding hypnosetherapie ging volgen in het Universitair Psychiatrisch Centrum in Kortenberg. 'Nochtans is de techniek al sinds de jaren zestig van de vorige eeuw als medische behandeling erkend', vertelt ze. 'Het is geen alternatieve geneeskunde: al meer dan 12.000 medisch-wetenschappelijke artikels hebben het positieve effect ervan aangetoond.'
Hoewel hypnose strikt genomen zelfs een narcose kan vervangen, blijft het gebruik in het UZA beperkt tot bepaalde ingrepen onder plaatselijke verdoving, met de hypnose als aanvulling. De bedoeling is dat de patiënt zich rustiger en comfortabeler voelt. De techniek wordt ook alleen maar toegepast op vraag van de patiënt of de chirurg, in dat laatste geval uiteraard met instemming van de patiënt.
'Hypnosetherapie is nuttig bij ingrepen die onder plaatselijke verdoving wat lastiger zijn', legt Maes uit. 'Een voorbeeld is een liesbreukoperatie. De patiënt voelt dan geen pijn, maar op zeker moment moet er aan het weefsel worden getrokken, wat onaangenaam is. Daarom doen we die ingreep standaard onder algemene verdoving. Het kan echter ook perfect onder plaatselijke verdoving mét hypnose. Ook kleine plastische ingrepen en spataderoperaties doen we soms zo.' De behandeling kan ook een oplossing zijn voor patiënten die heel bang zijn om een ingreep onder plaatselijke verdoving te ondergaan.
In trance
Hoe verloopt de hypnose concreet? Maes: 'Tijdens de operatie praat ik de hele tijd zachtjes tegen de patiënt. Het is dan ook belangrijk dat er in de operatiezaal een sfeer van rust heerst. Samen met de patiënt doorloop ik diverse stappen, waarbij de hypnose achtereenvolgens wordt ingesteld, verdiept en bestendigd. Dat gebeurt via welbepaalde technieken, waarbij de patiënt zich bijvoorbeeld voorstelt dat hij op een aangename plaats is. Ik help hem of haar om in een soort van trance te raken. De patiënt blijft de hele tijd bij bewustzijn, maar verplaatst zijn of haar aandacht, een vermogen dat we allemaal in ons dragen.'
Intussen volgden al drie anesthesisten en twee verpleegkundigen de opleiding. Maes kan haar enthousiasme niet verbergen als ze over de techniek praat. 'De patiënten voelen zich helemaal op hun gemak en hebben het gevoel dat de tijd sneller gaat. Het is fijn als je zo een narcose of angst kunt vermijden, en dat zonder bijkomende medicatie.'