Telegeneeskunde is in opmars. Dat geldt ook bij de behandeling van hartziekten: UZA-cardiologen volgen het hartritme van heel wat patiënten met hartritmestoornissen vanop afstand. En eerder liep er een project waarbij de cardiologen de revalidatie van hartpatiënten vanuit het ziekenhuis in goede banen leidden: het verloop van hun hartslag tijdens de training thuis werd via een smartphone doorgestuurd naar het UZA.
'Het project waarmee we nu starten, is in feite eenvoudig', zegt UZA-cardiologe prof. dr. Emeline Van Craenenbroeck. 'Dagelijks krijgen we van de betrokken hartpatiënten de bloeddruk, de hartslag en het gewicht doorgestuurd. Vaak heb je daaraan genoeg om hartfalen te zien aankomen. Een plotse toename van het gewicht wijst er immers op dat de patiënt te veel vocht ophoudt, en dat kan het gevolg zijn van een minder goede werking van het hart. Ook een sterk verhoogde of verlaagde bloeddruk of hartslag zijn belangrijke alarmsignalen.'
Langer en beter leven
Het project kwam er onder impuls van minister van Volksgezondheid Maggie De Block. Zij lanceerde in juli 2016 een oproep om projecten rond telemonitoring voor te stellen. Het project van de dienst cardiologie is een van de geselecteerde projecten. Het verloopt in samenwerking met vier andere ziekenhuizen: het Jessa Ziekenhuis in Hasselt, het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), de Europaziekenhuizen in Brussel en het AZ Sint-Jan in Brugge. De bedoeling is om na te gaan in hoever telemonitoring op die manier haalbaar is. 'Als de resultaten goed zijn, komt de terugbetaling van dergelijke projecten wellicht in zicht. Want daar wringt nu het schoentje: het vraagt behoorlijk wat tijd om al die doorgestuurde data te bekijken en te interpreteren, maar dat werk wordt nu niet vergoed’, legt Van Craenenbroeck uit.
Nochtans hebben meerdere studies aangetoond dat hartpatiënten langer leven en een betere levenskwaliteit hebben als het ziekenhuis ze via telemonitoring opvolgt. Dat komt doordat eventuele problemen sneller aan het licht komen en dus ook sneller worden behandeld. In die zin betaalt telemonitoring zichzelf ook terug: door te voorkomen dat gezondheidsproblemen verergeren, kun je dure opnames en vervolgbehandelingen vermijden.
200 patiënten gezocht
'In totaal hopen we 200 patiënten met hartfalen te laten deelnemen', vervolgt Van Craenenbroeck. 'We zoeken zowel mensen met een verminderde hartpompfunctie, bijvoorbeeld na een hartinfarct, als patiënten bij wie de hartspier zich in de rustfase niet normaal ontspant.' Voor de patiënt komt er weinig bij de studie kijken. Van Craenenbroeck: 'Na een korte opleiding door onze hartfalenverpleegkundige krijgen patiënten het nodige materiaal mee naar huis, dat wil zeggen een weegschaal, een bloeddruk- en hartslagmeter en een tablet. Ze hoeven zich alleen maar dagelijks te wegen en hun bloeddruk te nemen, waarbij automatisch ook de hartslag wordt geregistreerd. De apparatuur verstuurt al die data automatisch naar het ziekenhuis. Als bepaalde grenswaarden worden overschreden, ontvangen de patiënten een verwittiging en moeten ze via hun tablet een paar vragen beantwoorden, bijvoorbeeld of ze hun vochtafdrijvende medicatie hebben genomen. Dat om loze alarmen te voorkomen.'
Telemonitoring is de toekomst
In het ziekenhuis controleert de hartfalenverpleegkundige elke ochtend de doorgestuurde waarden. Bij belangrijke afwijkingen neemt ze contact op met de cardioloog of de huisarts en koppelt ze vervolgens terug met de patiënt. Vaak volstaan eenvoudige maatregelen, zoals medicatie of minder drinken. De telemonitoring vervangt geen gewone raadpleging, maar is een aanvulling op de gebruikelijke controles.
Tot nog toe reageren patiënten erg enthousiast op de studie. Bijna iedereen wil deelnemen. 'Wij geloven heel sterk dat telemonitoring de toekomst is', besluit Van Craenenbroeck. 'Doordat almaar meer mensen een hartinfarct overleven én de vergrijzing toeneemt, zal ook hartfalen almaar vaker voorkomen. We moeten dus absoluut oplossingen zoeken om de zorg voor die groeiende groep patiënten het hoofd te bieden.'
