Hulp na een overlijden

Na een overlijden krijgen de achtergebleven familieleden heel wat emoties te verwerken én een hoop praktische zaken te regelen. Het UZA probeert hen daar zo goed mogelijk bij te ondersteunen.

Een overlijden van een familielid, zelfs al is het verwacht, schudt het leven van de nabestaanden grondig door elkaar. De verpleegkundigen maken op dat moment altijd tijd vrij om de familie te ondersteunen en het afscheid zo sereen mogelijk te laten verlopen. 'Ze beschouwen dat terecht als een allerhoogste prioriteit', zegt Magda Geraerts, afdelingshoofd patiëntenzorg. Ook de arts heeft meestal meteen na het overlijden een gesprek met de familieleden, zodat die niet met onzekerheden of onbeantwoorde vragen achterblijven. De verpleegkundigen zorgen ervoor dat de overledene er zo mooi mogelijk bij ligt, soms met behulp van een mortuariummedewerker. Ook de familie kan helpen als ze dat wenst. 'Als de nabestaanden niet aanwezig zijn, bellen we hen op. Zeker bij een onverwacht overlijden proberen we hen de kans te geven om nog op de kamer afscheid te nemen. Dat is minder confronterend', zegt Miranda Van de Wiele, hoofd patiëntenbegeleiding.
 
Een enkele keer komt ook de sociaal werker naar de afdeling, bijvoorbeeld als een overlijden erg onverwacht is en de overblijvende partner geen sociaal vangnet heeft. Zij kan de nabestaanden eventueel ook wegwijs maken in de administratieve afhandeling. Meestal wordt er ook snel een begrafenisondernemer gecontacteerd, die vanaf dan een steun en toeverlaat is voor de nabestaanden. Hij haalt bijvoorbeeld het overlijdensattest op en doet aangifte van het overlijden in het gemeentehuis.

Laatste groet

Na het eerste afscheid op de kamer verhuist het lichaam naar het mortuarium, waar de nabestaanden de overledene kunnen groeten. Het mortuariumteam komt graag tegemoet aan eventuele bijkomende verzoeken, zoals de overledene andere kleding aantrekken. 'Ook zij vangen de familie op een heel fijne manier op, en weten bijvoorbeeld ook heel goed hoe je kinderen bij een overlijden kunt betrekken', zegt Van de Wiele. De familie kan er uiteraard ook voor kiezen het lichaam te laten opbaren in een rouwcentrum bij hen in de buurt.
 
Een hoofdstuk apart is het overlijden van heel jonge of te vroeg geboren baby's, al dan niet na een noodgedwongen zwangerschapsafbreking. Goede begeleiding is dan cruciaal omdat er minder dan bij een ander overlijden vaste rituelen zijn en een mooi afscheid enorm belangrijk is voor de latere verwerking. 'Bij kindjes die dood geboren worden of heel snel overlijden, hebben ouders geen kans gehad om herinneringen op te bouwen', zegt sociaal werker Mariska Waldukat. 'Ze krijgen daarom een herinneringsdoos, met daarin onder meer een voetafdrukje, een lokje haar, een foto, het mutsje dat het kindje droeg ... En ook bij een overlijden van een al iets ouder kind doen we uiteraard al het mogelijke om de ouders bij te staan.'
 
Op www.uza.be kunt u de brochure 'Wat te doen na een overlijden' downloaden. Ze is ook te verkrijgen op de dienst patiëntenbegeleiding. In de brochure worden onder meer de praktische formaliteiten na een overlijden toegelicht, zoals het contacteren van de bank, de werkgever of pensioendienst, de verzekeraar(s), de mutualiteiten ...

Goed om weten

  • Contacteer na het overlijden zo snel mogelijk een begrafenisondernemer, ook als het weekend is. Hij of zij is meestal snel ter plaatse en neemt u veel uit handen.
  • Als u vragen hebt rond de erfenis of de aangifte van een nalatenschap, is de notaris een goed aanspreekpunt. Hij of zij is verplicht u gratis inlichtingen te geven.
  • Vergeet zeker de (klein)kinderen niet bij een overlijden. Wees eerlijk en geef ook hen de kans afscheid te nemen. Dat is essentieel voor hun latere verwerking. Willen ze de overledene groeten, leg hen vooraf rustig uit wat ze kunnen verwachten.
  • Als een overlijden niet onverwacht komt, is het een goed idee om al vooraf bepaalde zaken te regelen. Een afspraak met de notaris kan u veel zorgen besparen.

Gerelateerde specialismen

Aangemaakt op
Laatste update op