De pil
Wat? De ‘gewone’ pil of combinatiepil bevat de hormonen oestrogeen en progestageen en heeft als belangrijkste effect dat u geen eisprong meer krijgt. De maandelijkse bloeding in de stopweek is geen menstruatie maar een onttrekkingsbloeding die optreedt doordat u in die week geen hormonen inneemt.
Aanrader? De pil is gemakkelijk verkrijgbaar en u kunt er uw maandelijkse bloeding mee uitstellen. Verlaagt het risico op eierstok- en baarmoederkanker. Er is geen verhoogde kans op borst- of baarmoederhalskanker.
Afknapper? U moet elke dag aan uw pil denken. Onveilig bij braken of diarree. Geeft ook zes keer meer kans op trombose of bloedklontervorming, waardoor de pil bijvoorbeeld ongeschikt is voor vrouwen ouder dan 35 die roken. Andere nevenwerkingen zijn onder meer hoofdpijn of migraine tijdens de pilvrije week, pijnlijke borsten en verhoogde bloeddruk.
De combinatiepil bestaat ook in de vorm van een vaginale ring of plakpil. De werking is dezelfde, alleen worden de hormonen verspreid via een vaginaal in te brengen plastic ring of een pleister. De ring wordt telkens 22 dagen wel en zes dagen niet gedragen. De pleister kleeft u drie weken na elkaar op uw huid, gevolgd door een week pauze. De vaginale ring en plakpil hebben als voordeel dat de werking niet wordt beïnvloed door eventueel braken of diarree en dat u er minder vaak aan moet denken.
De minipil
Wat? Behoort tot de zogenaamde progestogen only-methodes of POP’s. Bevat alleen progestageen. Heeft als belangrijkste effect dat het baarmoederhalsslijmvlies de zaadcellen niet meer doorlaat en de baarmoeder onontvankelijk wordt voor een vrucht. Er is geen pauzeweek zoals bij de combinatiepil.
Aanrader? De minipil bevat geen oestrogenen, waardoor u ze ook mag nemen als u borstvoeding geeft. De enige geschikte pil bij een verhoogd risico op trombose.
Afknapper? De meeste vrouwen krijgen met de minipil onregelmatige bloedingen. Een mogelijke nevenwerking zijn eierstokcysten.
POP’s zijn ook verkrijgbaar als hormonale inplanting, dat is een staafje dat wordt ingeplant in de bovenarm, als hormoonspiraaltje (zie verder) of als prikpil, in de vorm van een driemaandelijkse inspuiting. De prikpil heeft als nadeel dat u 2 à 3 kilo aankomt en dat u na stopzetting tot twee jaar verminderd vruchtbaar bent.
Het hormoonspiraaltje
Wat? T-vormig plastic implantaat dat in de baarmoeder wordt gebracht en daar hormonen vrijgeeft. De werking is dezelfde als bij de minipil.
Aanrader? 50 tot 70% van de vrouwen krijgt na verloop van tijd geen bloedingen meer. U zit meteen voor drie jaar safe. Verlaagt het risico op baarmoederkanker.
Afknapper? Als u een infectie krijgt, kan dat uw vruchtbaarheid aantasten. Gelukkig komt dat maar zelden voor.
Het koperspiraaltje
Wat? De meeste zien er T-vormig uit. Ze zijn gemaakt uit plastic en bevatten daarnaast koper. Dat koper is giftig voor de zaadcellen. De werking duurt drie tot vijf jaar.
Aanrader? U hoeft een paar jaar niet aan anticonceptie te denken. Interessant voor wie liever geen hormonen gebruikt.
Afknapper? De kans is reëel dat u iets zwaarder gaat menstrueren. Vooral in het begin iets meer risico op een infectie.
Natuurlijke familieplanning
Wat? Niet vrijen op de vruchtbare dagen. Dat klinkt misschien weinig aanlokkelijk, maar vergeet niet dat u normaal maar vier à vijf dagen per maand vruchtbaar bent. Die dagen kunt u leren herkennen op basis van de kalender, lichaamstemperatuur en het uitzicht van het baarmoederslijmvlies. U kunt de methode onder begeleiding aanleren (meer info op www.nfp.be).
Aanrader? Goedkoop en geen nevenwerkingen. Als u de methode correct toepast, is de kans op zwangerschap na een jaar maar 3 tot 5%.
Afknapper? Minder betrouwbaar dan de pil of het spiraaltje, en het vraagt meer discipline. Bij abnormale vaginale afscheiding moeilijk toepasbaar.
Ook nog...
Sterilisatie is uiteraard een veilige methode, maar is in principe onomkeerbaar. Een condoom beschermt ook tegen besmetting met hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Een pessarium is een rond rubber kapje dat u voor het vrijen over de baarmoederhals schuift. U brengt het maximaal zes uur vooraf in en moet het nadien minstens zes uur laten zitten. Alleen veilig als u het met een zaaddodende pasta gebruikt. Het vrouwencondoom, een soort van soepel buisje met twee ringen aan de uiteinden, wordt nauwelijks verkocht vanwege het gebruiksongemak.
Wist u dat ...
- de overtuiging groeit dat een anticonceptiemiddel met hormonen geen nadeel is? Integendeel: maandelijks menstrueren gedurende vele jaren zou onnatuurlijk zijn. Zonder geboorteplanning zou u immers een aanzienlijk deel van uw leven zwanger zijn of borstvoeding geven en dus veel minder vaak menstrueren.
- de nieuwe anticonceptiepillen minder pilvrije dagen hebben, waardoor u minder lang een bloeding hebt? Voor uw gezondheid is het overigens niet nodig om maandelijks een bloeding te hebben.
- u na het stoppen met de pil of het spiraaltje even vruchtbaar bent als een vrouw die geen voorbehoedsmiddel gebruikte? Alleen de prikpil vormt daarop een uitzondering.
- het een mythe is dat vrouwen aankomen van de combinatiepil?
- de combinatiepil acne vermindert?
- een pessarium het meest gebruikte anticonceptiemiddel is in de Verenigde Staten?
- anticonceptiemiddelen sterk verschillen in betrouwbaarheid? Afgaande op het aantal vrouwen dat na een jaar gebruik zwanger is, is de rangschikking van betrouwbaar naar minder betrouwbaar: hormonale implanting (minder dan 0,1%), sterilisatie (0 tot 0,5%), hormoonspiraaltje (0 tot 0,6%), plakpil (0,6 tot 0,9%), prikpil (0 tot 1%), koperspiraaltje (0,1 tot 1,5%), combinatiepil (0,1 tot 3%), minipil (0,3 tot 4%), condoom (2 tot 15%), vrouwencondoom (5 tot 15%), pessarium (4 tot 20%).
