magUZA - zorgmagazine van het universitair ziekenhuis van antwerpen

'Uit liefde voor het leven verlegde hij steeds zijn grenzen'

De vader van Melanie vocht jarenlang tegen kanker. Het werd een ongelijke strijd, meneer Moens koos in de warme zomer van 2018 voor euthanasie. Het was uiteindelijk een hele mooie laatste week thuis in zijn eigen omgeving met veel familie om zich heen.

Marleen Cauchie, unitverantwoordelijke nucleaire geneeskunde

‘Op nucleaire geneeskunde gebruiken we lage dosissen radioactieve stof om processen in het lichaam in beeld te brengen, maar we behandelen ook bepaalde kankers. Als verpleegkundige moet je veelzijdig zijn: je moet mensen op hun gemak kunnen stellen, maar er ook voor zorgen dat de beelden technisch goed zijn.’

Blaaskanker opsporen in urine

Bij mensen met blaaskanker is het risico op herval groot. ‘We werken aan een nieuwe methode om de ziekte op te sporen via biomerkers in de urine’, zegt diensthoofd urologie prof. dr. Stefan De Wachter. ‘Dat is comfortabeler voor de patiënt en we kunnen de evolutie beter opvolgen.’ 

Voeding en kanker: de wetenschappelijke nuance

Je risico op kanker verkleinen door anders te gaan eten: het kan. Je hebt er zelfs geen superfoods voor nodig. Oncoloog prof. dr. Hans Prenen doorprikt de mythes en bespreekt de wetenschappelijke bewijzen.

'Alleen die andere ouders begrijpen het echt'

Finn (5) herstelde na een zware behandeling van leukemie. 'Maar eigenlijk stopt het nooit. Alleen andere ouders van een kankerpatiëntje begrijpen echt wat je doormaakt', zegt mama Evelien.

Amélie Lyssens: coördinator fase 1-studies

Omdat het UZA een universitair ziekenhuis is, gebeuren hier ook de allereerste testen met nieuwe geneesmiddelen: de fase 1-studies.

4 x betere zorg

Kwaliteitslabels zoals Magnet en JCI zijn hulpmiddelen om onze zorg continu te verbeteren, samen met de patiënt. Vier voorbeelden uit de praktijk.

Teamwerk bij multidisciplinair oncologisch consult

Als kankerpatiënt zie je vooral je eigen behandelend arts, maar achter de schermen is het teamwerk. Dr. Geert Roeyen: ‘Via het multidisciplinair oncologisch consult overleggen we met specialisten in én buiten het ziekenhuis.’

Vrouwelijke wetenschappers: gebeten door onderzoek

Eva Lion doet onderzoek naar een genezend kankervaccin, Angelique Van Ombergen analyseert de hersenwerking van Russische kosmonauten. Twee vrouwen, twee gedreven wetenschappers.

Stoppen met roken? Yes you can!

Waarom is stoppen met roken zo moeilijk? En vooral: hoe lukt het wel? We vragen het aan UZA-tabacologen Karine Colebrants, Dirk Quina en Steffi Van Uffelen.

Hartproblemen na kanker: beter voorkomen

Omdat sommige kankerbehandelingen schadelijk zijn voor het hart, begon het UZA met een onco-cardiologische raadpleging. De bedoeling is om eventuele hartproblemen zo vroeg mogelijk op te sporen. 

Oude medicijnen, nieuwe toepassingen

Vitamine B6 als middel tegen epilepsie, aspirine tegen darmkanker, soms worden bestaande geneesmiddelen gebruikt om heel andere aandoeningen te behandelen. Maar hoe ontdekken artsen zoiets?

Geavanceerde medische beelden wijzen de weg

Geavanceerde medische beelden brengen artsen dichter bij de juiste behandeling. In deze drie gevallen werd een ingrijpende operatie vermeden, een hersenprobleem doelgericht aangepakt en een tweede tumor net op tijd ontdekt.

Blij met onze mirakelkindjes

Toen Steven (43) op zijn 23ste kanker kreeg en preventief zaadcellen liet invriezen, dacht hij nog lang niet aan een gezin. Maar vandaag zijn Nathalie (41) en hij maar wat blij met hun drie zonen.

Longvlieskanker opsporen met ademtest

Onderzoekers van het UZA en de Universiteit Antwerpen kunnen in de lucht die iemand uitademt, vaststellen of die persoon longvlieskanker heeft. Zeker voor personen die ooit intensief aan asbest zijn blootgesteld, is dat een vooruitgang.

Communicatie in het ziekenhuis

Goede communicatie tussen zorgverlener en patiënt is erg belangrijk, maar zelden eenvoudig. Elk gesprek is maatwerk. We vroegen een chirurg, een specialist prenatale diagnostiek en een intercultureel bemiddelaar naar hun visie.

Marie (8) leed aan leukemie

Toen Marie op vijfjarige leeftijd leukemie kreeg, stond het leven van het hele gezin een klein jaar stil. 'We waren zo vaak in het ziekenhuis dat het team een beetje familie werd', zegt mama Birgit.

Bloed prikken kan ook thuis

Kankerpatiënten brengen meer tijd door in het ziekenhuis dan hun lief is. Zo neemt een chemosessie al gauw een kleine dag in beslag: de kinderen moeten immers eerst een bloedname ondergaan, vervolgens is het wachten op het resultaat en pas daarna kan de apotheek de medicatie bereiden.

Trajectbegeleiding voor kinderen met kanker

Tijdens de vaak lange kankerbehandeling zijn verpleegkundig trajectbegeleiders Lotte Jacob en Diane Kets het eerste aanspreekpunt en een rots in de branding voor de patiënten en hun familie.

Ook voor kinderen met kanker is bewegen gezond

Bewegen is gezond, ook voor kinderen met kanker. Kinesist Ellen Leenaerts helpt hen om hun conditie en spierkracht te behouden of terug te winnen. 'Weer kunnen meedoen is zo belangrijk.'

Kinderoncologie in het UZA

Met wie? Het team werkt nauw samen met het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA) en de kinderoncologische afdelingen van het UZ Gent en het UZ Leuven.

Ook zij maken voor kinderen met kanker het verschil

De logopediste begeleidt onder meer patiënten die door slikproblemen moeilijk kunnen eten of die problemen hebben met het slikken van medicatie. Ook volgt ze kinderen op die een spraak- of taalachterstand dreigen op te lopen.

Kinderen met kanker behandelen is teamwerk

Kinderen met kanker kunnen in het UZA op een groot team rekenen, van artsen en verpleegkundigen tot diëtisten, logopedisten en psychologen. Samen gaan ze voluit voor genezing én voor het welzijn van het kind.

De strijdvaardigheid van Rupert

Rupert Suply verloor in 2016 na acht jaar vechten de strijd tegen kanker. Hij was de oprichter van Hope, een organisatie die geld inzamelt onder meer voor kankeronderzoek.

App voor patiënten met kanker

Jos (54) heeft darmkanker en krijgt chemotherapie. Dankzij de informatie die hij dagelijks van thuis uit via een app doorstuurt, volgt het UZA-team zijn toestand van dichtbij op. 'Zo voel ik me geruster.'

Chemotherapie in buik biedt betere kansen

Kankerpatiënten met uitzaaiingen op het buikvlies zijn soms gebaat met HIPEC of Hypertherme Intraperitoneale Chemotherapie. Bij die techniek wordt de buikholte gespoeld met medicatie.

Weer hoop dankzij doelgericht geneesmiddel

Vier jaar al vecht Christiane (76) tegen een ongeneeslijke longkanker. Vorige zomer kreeg ze uitzaaiingen in de hersenen. 'Maar dankzij een nieuw doelgericht geneesmiddel heb ik weer hoop.'

Kanker opsporen in het bloed

Een vloeibare biopsie is een revolutionaire techniek waarbij artsen een tumor analyseren aan de hand van een bloedstaal. Comfortabel voor de patiënt, en artsen kunnen de kanker zo beter opvolgen.

Immuuntherapie: afweercellen in de aanval

Bij immuuntherapie wordt het eigen afweersysteem gestimuleerd om kankercellen te overwinnen. Dat kan de kanker vaak lange tijd tegenhouden en soms zelfs doen verdwijnen.

Wat is doelgerichte kankerbehandeling?

Bij een doelgerichte kankerbehandeling krijgen patiënten een medicijn dat mikt op de specifieke molecule die verantwoordelijk is voor de groei van hun kanker.

Doelgerichte kankerbehandeling: medicijnen op maat

Almaar meer patiënten met een uitgezaaide kanker hebben dankzij doelgerichte medicatie nog heel wat goede jaren voor de boeg. Patiënten krijgen een behandeling op maat die hun kanker raakt op zijn zwakste plek.

'We gebruiken dat kinderboek nog steeds'

Zeven jaar geleden begeleidde verpleegkundige Maria Diederen een jonge moeder die stierf aan borstkanker. Vlak voor haar dood schreef de patiënte nog een boekje voor haar kinderen. Maria vertelt over de intense periode.

Steun en toeverlaat voor longkankerpatiënten

Longkankerpatiënten kunnen altijd terecht bij Sisca Kohl. Als verpleegkundig trajectbegeleider geeft ze ondersteuning aan patiënten en hun familieleden en probeert ze hun vragen zo goed mogelijk te beantwoorden.

Slikrevalidatie: als eten een opgave wordt

Voor patiënten met slikproblemen is eten geen genot, maar een dagelijks gevecht. ‘Mensen denken soms dat er niets aan te doen is’, zegt logopediste Leen Van den Steen, ‘maar door de juiste training kunnen we bijna iedereen opnieuw veilig leren slikken.’

Sporten na kanker? Absoluut!

Ook na kanker kun je je sportieve grenzen flink verleggen, mits begeleiding op maat. Dat blijkt uit het TriaGO!-project van het UZA en AZ Monica in samenwerking met Think-Pink, waarbij twaalf ex-kankerpatiënten trainden voor een kwarttriatlon.

Lymfoedeem bij borstkanker: EFforT-BCRL-studie

Bijna 1 op 6 borstkankerpatiënten die een operatie heeft gehad, krijgt nadien te maken met een onaangenaam bijverschijnsel: vochtophoping of lymfoedeem. In het UZA loopt nu een groot onderzoek naar een nieuwe behandeling die gebruikt maakt van fluoroscopie.

Alcohol: de nuchtere feiten

Alcohol komt steeds meer onder vuur te liggen. Terecht of niet? We zetten zes ontnuchterende feiten over alcohol op een rijtje.

Zeldzame kanker: werk voor specialisten

Patiënten met een zeldzame kanker hebben betere kansen in een gespecialiseerd ziekenhuis. Omdat de artsen er meer ervaring hebben, en ook de nieuwste behandelingen inzetten. Zo test het UZA als enige in Vlaanderen een therapeutisch vaccin tegen longvlieskanker.

Editoriaal - Een wondermiddel

De twee grootste problemen bij de behandeling van kanker zijn de weerstand van tumoren tegen de bestaande klassieke therapieën en herval wanneer overgebleven therapie-resistente kankercellen agressief beginnen te groeien.

Vruchtbaarheid na kanker: 'En als ik later kinderen wil?'

Nu kanker, maar later toch kinderen krijgen? Vooral voor vrouwen blijft het een onzeker verhaal. Het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde zoekt volop mee naar betere technieken om hun vruchtbaarheid te bewaren.

Aan de slag na ziekte

Na een lange ziekte weer aan het werk gaan is niet gemakkelijk, zeker als je nog niet helemaal de oude bent. Het UZA begeleidt (ex-)kanker- en pijnpatiënten om weer aan de slag te gaan.

Sneller continent met nieuwe prostaatoperatie

De dienst urologie van het UZA past als eerste in de Benelux een nieuwe robottechniek toe voor de behandeling van prostaatkanker. Daarmee is de patiënt veel sneller opnieuw continent.

Als een (groot)ouder kanker heeft - groepssessies voor kinderen

Ouders en grootouders zijn de belangrijkste personen in het leven van kinderen. Wanneer die ernstig ziek worden, brengt dat veel angst en onzekerheid mee. Het UZA organiseert daarom sessies waarin kinderen van (groot)ouders met kanker elkaar kunnen ontmoeten, informatie krijgen en vragen kunnen stellen.

Genetische counselor: steun in bange dagen

‘Mijn moeder heeft borstkanker. Welk risico loop ik de ziekte ook te krijgen?’ ‘Ik heb een erfelijke aandoening. Hoe groot is de kans dat ik die doorgeef aan mijn baby?’ Op dat soort vragen geeft Nathalie Saen, genetische counselor, zo concreet mogelijk antwoord.

Van traditionele naar gezamenlijke zorg: 'Arts en patiënt hebben allebei expertise'

De relatie tussen arts en patiënt is de laatste decennia ingrijpend veranderd. De tijd van meneer doktoor en de onmondige patiënt is definitief voorbij. Prof. dr. Filip Van Den Eede, medisch coördinator van de dienst psychiatrie, schetst het nieuwe model van ‘gezamenlijke zorg’.

Naar huis met een stoma: stomazorg biedt hulp en steun

De stomaverpleegkundigen van het UZA helpen patiënten om met hun stoma weer een normaal leven te leiden. 'Niets zo fijn als een patiënt die komt vertellen dat hij of zij voor het eerst weer op vakantie gaat.'

Aferese: bloed geven voor jezelf

Sinds de verhuis van de dienst nierziekten beschikt die ook over een aparte eenheid voor aferese. Bij aferese worden bepaalde bestanddelen uit het bloed van de patiënt gehaald, en soms ook vervangen door andere. Daarna gaat het bloed weer naar de patiënt.

TriaGo! Ex-kankerpatiënten trainen voor Zwinathlon

Welke invloed heeft intensief sporten op de gezondheid van ex-kankerpatiënten? Dat proberen het UZA en AZ Monicia te achterhalen met het project TriaGo! Bij dit wetenschappelijk onderzoek worden twaalf voormalige kankerpatiënten én hun buddy’s klaargestoomd voor een kwarttriatlon.

Klinische studies: tussen wetenschap en hoop

Klinische studies vormen de basis van een steeds betere geneeskunde. Maar hoe weet je als patiënt dat je geen proefkonijn bent? En wie of wat bepaalt of je al dan niet mag deelnemen aan een studie?

Immuuntherapie: afweersysteem versus kanker

Het eigen afweersysteem stimuleren om kankercellen te bestrijden: dat is in een notendop immuuntherapie. Het UZA trekt volop mee aan de onderzoekskar, onder meer met een vaccin voor leukemiepatiënten.

UZA steunt omgeving zwaar zieke patiënten

Wanneer iemand geconfronteerd wordt met een ernstige ziekte zoals kanker of mucoviscidose, dan lijdt de hele omgeving mee. Daarom bieden de psychologen en de dienst patiëntenbegeleiding van het UZA niet alleen steun aan de patiënten zelf, maar ook aan hun naaste familieleden en vrienden.

Logopedist: veel meer dan spraakoefeningen

'Woordopvoeding', zo zou je logopedie letterlijk kunnen vertalen. Maar logopedisten doen veel meer dan kinderen woorden en klanken aanleren. Dat bewijst de gevarieerde agenda van Els Verhaeghe.  

Kankerzorg: 'Een behandeling op maat voor elke patiënt'

De zorg voor patiënten met kanker is de laatste tien jaar in het UZA sterk uitgebouwd, met de beste behandelingen maar ook de beste ondersteuning voor de patiënt. Of zoals een patiënte het samenvat: ‘Je wordt niet alleen behandeld, er wordt echt voor je gezorgd.’

Ware helden

Enkele maanden, maximaal een jaar had Jan (66) nog te leven volgens zijn artsen. Een operatie was zinloos. Gestimuleerd door zijn zoon en dochter nam hij toch contact op met het UZA. Na enkele operaties is hij intussen volledig genezen verklaard.

Jongvolwassenen met kanker: 'De beste vakantie ooit'

De jovo-werking van Kom op tegen Kanker geeft jonge mensen met kanker een adempauze en brengt hen in contact met leeftijdsgenoten die weten hoe het voelt. ‘Het geeft mij de kracht om door te gaan,’ zegt deelnemer Michaël.

Kankerscreening redt levens

Red je met kankerscreening levens of is het dure gezondheidszorg die al bij al weinig oplevert? We leggen de vraag voor aan medisch socioloog prof. dr. Guido Van Hal en oncoloog prof. dr. Marc Peeters.

In isolatie: infecties te slim af

Voor de derde keer staat René (67), die vecht tegen leukemie, voor een wekenlange isolatieperiode. Dat valt zwaarder dan verwacht. 'Een mens is niet gemaakt om alleen te zijn.'

Toponderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen

Sinds twee jaar gebeuren in het UZA fase 1-studies onder leiding van prof. dr. Christian Rolfo. Die studies, die maar een paar gespecialiseerde ziekenhuizen kunnen uitvoeren, bieden de patiënten toegang tot de nieuwste kankerbehandelingen.

Samenwerking tussen ziekenhuizen: gebundelde zorg is betere zorg

Ziekenhuizen verenigen zich almaar vaker tot grote ziekenhuisnetwerken, om zo efficiënter en aanvullend te kunnen werken. Met welke ziekenhuizen werkt het UZA samen en wat is de meerwaarde daarvan?

Oncologisch en hematologisch dagcentrum vernieuwd: de patiënt op nummer 1

Bij de vernieuwing van het oncologisch en hematologisch dagcentrum van het UZA was de patiënt de centrale focus. Naast topzorg door een multidisciplinair team, krijgt die patiënt ook meer ondersteuning, en een paar leuke extra’s.

Johnny Van der Straeten - Iridium Kankernetwerk bundelt en deelt expertise

De uitbreiding van het Iridium Kankernetwerk met het UZA als zesde ziekenhuis werd officieel goedgekeurd door de overheid. Deze schaalvergroting en nauwe samenwerking tussen de oncologische centra in Antwerpen en het Waasland betekent een belangrijke meerwaarde voor de patiënt.

Medische genetica: op het tempo van de technologie

Tot voor kort duurde het maanden, zelfs jaren, om de genetische code van een mens te kraken. Vandaag kan dat in een week. De technologie evolueert razendsnel, maar het UZA volgt.

'Het leven stopt niet met kanker'

Luc (66) doet de dingen graag op zijn manier. Dat veranderde niet toen hij lymfeklierkanker kreeg. ‘Ik koos bewust niet voor de zwaarste behandeling en ben blij dat mijn arts dat respecteert.’

Onderzoeksverpleegkundige: hart voor patiënten, neus voor onderzoek

Peggy De Clercq is studieverpleegkundige op de dienst oncologie. ‘Ik zal altijd een verpleegkundige in hart en nieren blijven. Tegelijk hou ik ook van de wetenschappelijke uitdaging in deze job.’

Levertumoren: 1 raadpleging met alle specialisten

Patiënten met een levertumor kunnen sinds kort op een multidisciplinaire raadpleging terecht. Zo moeten ze minder vaak naar het ziekenhuis komen en weten ze sneller waar ze aan toe zijn.

Revalidatie bij prostaatkanker: zeg niet patiënt, maar sporter

Patiënten met ongeneeslijke prostaatkanker hebben dankzij hormoontherapie vaak nog jaren te leven, maar ze verliezen wel hun fitheid. Een aangepast revalidatieprogramma kan het verschil maken.

Borstkankerscreening: doen of niet?

Voor- en tegenstanders van borstkankerscreening kruisen geregeld de degens in de media. Intussen zien radiologen en gynaecologen in het UZA het aantal gevorderde borstkankers opnieuw toenemen.

Pancreaskanker: tweede mening, tweede kans

De diagnose pancreaskanker is een zwaar verdict, al is de ene pancreastumor de andere niet. ‘Zogenaamd ongeneeslijke patiënten kunnen we soms toch nog een kans bieden’, zegt dr. Geert Roeyen.

Leven met longkanker: 'Elke goeie dag is er één'

Nooit gerookt, en toch longkanker. Rita (69) leek gewoon pech te hebben. En dan toch nog een geluk bij een ongeluk: ze heeft een zeldzame vorm die tijdelijk te beteugelen is met een nieuw, doelgericht medicijn. Geen mens die vandaag zou zeggen dat ze een uitgezaaide longtumor heeft. 

Palliatief luisteruur

Patiënten met een uitgezaaide en bijgevolg ongeneeslijke longkanker kunnen voortaan met hun vragen en noden terecht op de palliatieve raadpleging. Bedoeling is dat ze binnen de acht weken na de diagnose een verkennend gesprek hebben, ook al hebben ze op dat moment soms nog vele maanden of zelfs jaren tegoed.  

Asbestkanker: voorzichtige hoop

Longvlieskanker, een ziekte die bijna altijd wordt veroorzaakt door contact met asbest, blijft een bikkelharde diagnose. Toch is er ook goed nieuws. ‘Sommige patiënten kunnen we vandaag opereren zonder dat we hun long moeten wegnemen’, zegt prof. dr. Paul Van Schil, diensthoofd thorax- en vaatheelkunde. 

Longkanker genetisch ontmaskeren

Dankzij doelgerichte medicatie blijven sommige patiënten met een uitgezaaide longkanker nog jaren in leven. Het is de bedoeling om bij die patiënten genetische afwijkingen in hun kanker te vinden, die met medicijnen kunnen worden behandeld. Spijtig genoeg trekken maar weinigen dat winnende lotje.

Zwezerikkanker: expertise bundelen

De medewerkers van thoraxoncologie zijn eveneens gespecialiseerd in de behandeling van thymoom of gezwel van de zwezerik, een erg zeldzame maar gelukkig relatief goedaardige kanker.

Longkanker: een tweede mening?

Het MOCA organiseert sinds kort een aparte raadpleging voor longkankerpatiënten die een tweede mening willen. De belangrijkste info op een rijtje. 

Longkanker: gevecht op veel fronten

Na jaren van relatieve windstilte is de behandeling van longkanker opnieuw volop in beweging. Een gecombineerde therapie verhoogt de kans op genezing en dankzij gepersonaliseerde medicatie kunnen patiënten met uitzaaiingen soms nog jaren een kwaliteitsvol leven leiden. In het UZA wordt longkanker behandeld in het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA). Nieuw zijn de multidisciplinaire raadpleging, een apart spreekuur voor patiënten die een second opinion willen en een palliatieve raadpleging.

Muziektherapie voor kinderen met kanker

Vanaf oktober start het UZA met muziektherapie voor kinderen op de kankerafdeling. Door muziek te maken of liedjes te schrijven, kunnen patiënten over hun gevoelens communiceren. 

Gezocht: stamceldonor (m/v)

Ze deed het ‘om de hoop te vergroten’, maar nog geen jaar nadat ze zich opgaf als stamceldonor werd Charley Spelter opgeroepen om beenmerg te doneren aan een Amerikaanse vrouw. ‘Ik zou het meteen opnieuw doen,’ zegt ze, ‘en ik heb ook al een aantal vrienden overtuigd.’

Door het oog van de naald

Een ontaarde pigmentvlek. Uitzaaiingen, nog eens uitzaaiingen. Marcs prognose was drie jaar geleden zo somber dat hij de raad kreeg te genieten van elke dag die hem nog restte. Na zijn laatste operatie bleef de kanker echter weg. ‘Mijn oncoloog noemt mij een speciaal geval’, lacht Marc (42). 

Lymfeklieren vaker gespaard

Als een melanoom wordt weggesneden, is de eerstvolgende vraag: zijn er uitzaaiingen of niet? Zeker bij een melanoom dikker dan 1 millimeter is die kans niet onbestaande. In geval van uitzaaiing worden normaal gezien de nabijgelegen lymfeklieren het eerst getroffen. Die liggen doorgaans gegroepeerd in de oksel, de hals of de lies. 

Nieuwe hoop bij uitgezaaid melanoom

Voor patiënten met een uitgezaaid melanoom was een operatie tot voor kort de enige behandeling met een redelijke slaagkans. Was dat geen optie, dan restte er weinig hoop. ‘Sinds kort bestaat er nu medicatie die de kanker soms nog jaren kan tegenhouden’, zegt UZA-oncoloog prof. dr. Pol Specenier.

Het ABC van alarmsignalen

De belangrijkste alarmsignalen die kunnen wijzen op een melanoom, zitten vervat in de ABCDE-regel. 

Geef melanoom geen kans

Oppassen met de zon en alert zijn op verdachte vlekjes is de beste manier om u te wapenen tegen melanoom. Hoe pakt u dat echter concreet aan? De belangrijkste tips op een rijtje.

Vier veelgestelde vragen over melanoom

Enkele veelgestelde vragen over melanoom beantwoord. 

Schat uw risico in

Wanneer heeft u een verhoogd ricico op maligne melanoom? 

Melanoom: een kwaadaardig vlekje

Van onschuldig moedervlekje tot agressieve kanker: het is een doemscenario dat jaarlijks almaar meer Belgen treft. Je beschermen tegen de zon en alert zijn op eventuele verdachte vlekjes zijn de beste manieren om maligne melanoom te voorkomen of minstens in de kiem te smoren. In het UZA wordt de ziekte multidisciplinair aangepakt. Vooral in de behandeling van patiënten met een uitgezaaid melanoom is de afgelopen jaren spectaculaire vooruitgang geboekt.

'Een cadeau van 20 jaar'

Guido (55) beschouwt de afgelopen twintig jaar van zijn leven als een groot cadeau. Als jonge papa kreeg hij destijds af te rekenen met een vuistdikke tumor in zijn borst. ‘Ik heb er altijd op vertrouwd dat het goed zou komen.’

Hope: benefietacties van Rupert, DJ en kankerpatiënt

Wie hem ontmoet, zou nooit vermoeden dat Rupert Suply tegen kanker vecht. Met een schijnbaar onuitputtelijke energie zet hij met zijn organisatie Hope benefietacties op zoals muziekfeesten en sportdagen. De opbrengst gaat naar het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde (CCRG) van het UZA.

Kanker te slim af in 7 stappen

Als iemand kanker krijgt, is dat altijd onverwacht én onrechtvaardig. Een sluitend recept om kanker te voorkomen, is er helaas niet. Toch kunt u een en ander doen om uw risico aanzienlijk te verkleinen. Met deze zeven tips bent u alvast goed op weg.

Stamcelonderzoek: hoopvol maar realistisch

Stamceltherapie werd een jaar of tien geleden voorgesteld als een veelbelovende optie voor zowat alle medische aandoeningen. Vandaag zijn de onderzoekers veel voorzichtiger geworden. ‘Het onderzoek loopt verder, maar het blijkt allemaal veel complexer dan verwacht,’ zeggen prof. dr. Zwi Berneman en prof. dr. Peter Ponsaerts. 

Een nieuwe borst uit eigen weefsel

Vrouwen die wegens borstkanker een borstamputatie ondergingen, kiezen steeds vaker voor een borstreconstructie met eigen weefsel. Die operatie is zwaarder dan een reconstructie met siliconeprothesen, maar geeft natuurlijkere en betere resultaten, zeker op lange termijn.

De zoon, de wonde en de spoedarts

Dr. Lucien Hoekx is medisch coördinator voor de urologische oncologie in het UZA. Na een basketbalmatch van zijn zoon volgde een opmerkelijke ontmoeting.

Tumorbank: boost voor kankeronderzoek

Begin dit jaar stelde het UZA de werking van Tumorbank@UZA voor. Het project kadert in een ruimer Belgisch initiatief: elf universitaire centra bewaren systematisch stalen van kankerpatiënten en wisselen die uit voor research. Het kankeronderzoek krijgt daarmee een ongeziene boost.

Gedoopt met champagne en een verpleegsterskoor

Jan De Cock is pastor in het UZA. Hij verzorgt de oecumenische vieringen op zondag en staat patiënten bij in hun zoektocht naar geloof en rust. 

Leven na kanker: 'Afscheid nemen van wie je was'

‘Mensen zeggen me dat ik er prima uitzie, maar toch ben ik niet meer dezelfde als vroeger.’ Aan het woord is ex-kankerpatiënt Henri (56). Bij de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) weten ze hoe moeizaam de weg terug kan zijn. ‘Vaak ervaart men een breuklijn: het leven voor en na de kanker.’ 

Gezondheidszorg tegen elke prijs?

De kosten van de gezondheidszorg blijven stijgen: de vergrijzing neemt toe en behandelingen worden duurder. Wat brengt de toekomst? We vroegen het aan Johnny Van der Straeten, gedelegeerd bestuurder van het UZA, neuroloog prof. dr. Patrick Cras en oncoloog prof. dr. Marc Peeters. 

De fantomen van de radiotherapie

Toen hij aan zijn studies fysica begon, had Jo Vanregemorter nooit gedacht dat hij op een dag een radiotherapiecentrum uit de grond ging helpen stampen. En toch deed hij dat, in 2007, als stralingsfysicus in het UZA.

'Haar naam maakt mijn dag goed!'

Prof. dr. Johan Somville ontmoette een jonge twintiger met zoveel levenslust, dat de gedachte aan  haar hem nog steeds doet glimlachen. 

Topgeneeskunde op kindermaat

Als je kind kanker krijgt, wil je een beroep kunnen doen op de beste behandelingen zonder daarvoor het halve land te moeten doorkruisen. In het nieuwe pediatrisch oncologisch centrum van het UZA kunnen kinderen uit de regio Antwerpen voortaan gespecialiseerde kankertherapieën krijgen dicht bij huis.

Samen sterk: patiënten nemen het initiatief

Ziek zijn is nooit positief, maar soms groeit er uit die moeilijke periode een mooi initiatief. Zoals wanneer ex-kankerpatiënten pruiken gaan inzamelen voor lotgenoten of een moeder van een diabetespatiënt meehelpt om vakantiekampen te organiseren voor jonge diabetici. Vier hartverwarmende verhalen. 

Van vermageringspil tot epilepsie

In het UZA lopen op elk moment tientallen studies. Enkele actuele voorbeelden.

'Ons meisje is genezen'

Muda Mussa (9) en haar familie kregen de schrik van hun leven toen de kleine meid vorig jaar een niertumor bleek te hebben. Het kwam gelukkig goed. ‘Mijn familie in Burundi bad dat God de artsen zou bijstaan’, zegt mama Evodiane.

Luider dan een straaljager

Vriendschap ontstaat bij momenten op de meest bizarre plekken. Bijvoorbeeld in de wachtkamer van de dienst oncologie in het UZA.

Een warm hart kan levens redden

Tientallen kandidaat-bloeddonoren waren er begin dit jaar nodig om leukemiepatiënt Davy De Groot (28) aan een levensnoodzakelijke behandeling te helpen. Een van hen was Rosette Moscato (51). ‘Toen ik de oproep kreeg, ben ik meteen in actie geschoten.’

Naar huis met artificiële voeding

Het aantal patiënten dat thuis artificiële voeding krijgt, zit in de lift. Het UZA leverde op dat vlak pionierswerk. ‘We begeleiden de patiënt doorheen het hele proces, van papierwinkel tot follow-up’, zegt Martine De Clercq, hoofddiëtiste in het UZA.

De zwakke plek van kanker

Almaar vaker lukt het vandaag om een uitgezaaide kanker lange tijd te bedwingen. Dat is voor een groot stuk te danken aan gepersonaliseerde geneeskunde, een term waarmee ‘selectieve kankertherapie’ wordt bedoeld. Door de kankercellen te raken op hun specifieke zwakke plek, met behulp van selectieve kankertherapie, wordt de ziekte tijdelijk schaakmat gezet. Zeg mij welke tumor u hebt, en ik zeg u welk medicijn u nodig hebt. 

Oncoverpleegkundige: vertrouwenspersoon met expertise

Kankerpatiënten zien tijdens hun behandeling heel wat verschillende dokters en specialisten. De oncoverpleegkundige is een vertrouwenspersoon en rode draad tussen die steeds nieuwe gezichten. Caroline Verschueren begeleidt patiënten met hoofd- en halstumoren, vanaf het moment waarop hun diagnose wordt gesteld tot in de opvolgingsfase.

"Jonge mensen met kanker, dat went nooit"

Al meer dan twintig jaar is Greta Coppens (79) vrijwilliger op de afdeling oncologie van het UZA. Elke donderdag is ze er voor de patiënten. Voor een bemoedigend woord, een gesprek, om een krant te halen of gewoon om even bij de patiënt te zitten. ‘Ik krijg meer van die mensen dan ik ooit kan teruggeven’, zegt Greta.

Diagnose: te oud?

10% van alle hartoperaties in België gebeurt bij patiënten ouder dan tachtig jaar. Niemand die nog opkijkt van een 85-jarige met een nieuwe heup of lens. Wie of wat bepaalt of een hoogbejaarde patiënt nog in aanmerking komt voor een behandeling of operatie? Hoe moeilijk is het soms om die knoop door te hakken?

Revalidatie nieuwe start voor (ex)-kankerpatiënten

Kankerpatiënten hebben het vaak moeilijk om na hun behandeling de draad van hun leven weer op te pikken. Het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA) en de dienst fysische geneeskunde zetten een revalidatieprogramma op poten dat patiënten helpt hun fysieke en mentale kracht te herwinnen.

Marijke stopt met roken!

Verpleegkundige Marijke (50) is vastbesloten: na bijna veertig jaar roken, bant ze de sigaret definitief uit haar leven. Vol goede moed stapt ze in het UZA-rookstopprogramma. U leest hier haar dagboekverslag, met commentaar van rookstopbegeleidster Karine Colebrants.

Kankerdiagnose: vruchtbaarheid in gevaar

Kankerpatiënten die chemotherapie of radiotherapie ondergaan, kunnen daardoor hun vruchtbaarheid verliezen. Wat kun je vooraf doen om dat te vermijden? We vragen het aan de specialisten ter zake.

Melanomen: schoonheidsvlek of kankerplek?

Schoonheidsvlek, moedervlek of melanoom: hoe maakt u het onderscheid? Moeten we ons allemaal regelmatig laten controleren door de huidarts? En hoe onbezorgd mogen we nog de zon in? Zes dingen die u moeten weten over melanomen en hoe ze te voorkomen.

Hoop op beterschap

In december 2010 werd in Egypte een papyrusrol gevonden die de archeologen konden dateren rond 3000 voor Christus. Op die rol stond een vijfduizend jaar oud medisch voorschrift, waarschijnlijk het oudste ooit.

Screening kan levens redden

Dikkedarmkanker komt heel vaak voor en kan perfect in een vroeg stadium worden opgespoord. Dat maakt screening heel zinvol. De Universiteit Antwerpen en het UZA organiseerden op vraag van de Vlaamse overheid een proefproject in Schilde, Vosselaar en Borgerhout.

Uitzaaiingen in lever soms nog te opereren

De chirurgische behandeling van leveruitzaaiingen nam de afgelopen tien jaar een enorme vlucht. Het UZA speelt op dat vlak een voortrekkersrol.

Darmkanker steeds beter te behandelen

De behandeling van darmkanker is de afgelopen jaren sterk geëvolueerd. Door nieuwe chirurgische technieken hebben nog maar weinig patiënten een stoma nodig en is er minder kans dat de tumor op dezelfde plaats terugkeert. Ook bij uitzaaiingen in de lever is genezing soms nog mogelijk.

'Ik wist: dit is niet goed'

Al meer dan twintig jaar verzorgt hij met hart en ziel patiënten op intensieve zorg, maar nu was UZA-verpleegkundige Wilfried (49) zelf de man in het ziekenhuisbed. De diagnose darmkanker was de start van een lang medisch avontuur. ‘Sindsdien heb ik nog meer begrip voor patiënten en hun familie.’

Darmkanker in de familie?

Als Belg hebt u 6% kans om in uw leven darmkanker te krijgen.

Darmkanker: alarmsignalen

Welke symptomen kunnen op darmkanker wijzen?

Darmkanker: een doodvonnis?

Darmkanker treft jaarlijks 4250 Vlamingen. Bij zowat de helft van de patiënten is er sprake van erfelijke belasting. Darmkanker maakt echter steeds minder doden. Als de ziekte tijdig wordt opgespoord, is er een goede kans op genezing. Vandaar ook dat het UZA zijn medewerking verleent aan een proefproject om darmkanker bij de bevolking vroegtijdig op te sporen.

Tomotherapie: nieuw bestralingssysteem is wereldprimeur

De Universitaire Radiotherapie Antwerpen (URA) installeert als eerste ter wereld een nieuw tomotherapiesysteem. Met tomotherapie kun je kankerweefsel intenser en gerichter bestralen, terwijl het omliggende, gezonde weefsel beter gespaard blijft.

Vertrouwd gezicht in bange dagen

Lut en Marianne zijn borstverpleegkundigen. Ze begeleiden en steunen borstkankerpatiënten doorheen het hele traject van diagnose en behandeling.

Kanker behandelen: het verhaal van Kim

Kankerpatiënten in het UZA worden sinds dit jaar behandeld in het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA). Een van hen is borstkankerpatiënte Kim (33), die al twee keer een harde strijd tegen haar ziekte moest leveren. Een verhaal van vallen en opstaan.

Longkanker: kleine stapjes vooruit

Longkanker: het blijft een beenharde diagnose. Maar er is ook reden tot voorzichtig optimisme. Dankzij de nieuwe moleculaire therapieën kunnen sommige patiënten met een uitgezaaide tumor nog jaren een kwaliteitsvol leven leiden. Intussen wordt ook gezocht naar manieren om longkanker vroeger op te sporen.

Borstkanker voorkomen: beter kijken dan voelen

Borstkanker is bij vrouwen de meest voorkomende vorm van kanker. Een geniepige vorm bovendien, want de ziekte doet zo goed als nooit pijn en veroorzaakt veelal ook geen andere symptomen. Breast awareness of ‘borstoplettendheid’ is dan ook hét sleutelwoord bij preventie.

Kanker: de piek is bereikt

Nooit kregen zo veel mensen kanker als nu. Neemt hun aantal nog toe? Zullen we de ziekte beter kunnen controleren, en wordt kanker een chronische ziekte? Prof. dr. Marc Peeters, diensthoofd oncologie, beschouwt screening in elk geval als hét wapen tegen kanker.

Stamcellen redden levens

Sinds kort worden ook stamcellen in een van de weefsel- en cellenbanken van het UZA opgeslagen. Waar komen deze flexibele cellen vandaan? Hoe worden ze afgezonderd of geoogst? En voor welke, soms levensreddende, therapieën worden ze ingezet?

Mooi vanbuiten, sterker vanbinnen

Als je er goed uitziet, voel je je ook beter. Dat is het idee achter Look good, feel better, een workshop rond lichaams- en gelaatsverzorging die de Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) gratis aanbiedt. ‘Het draait om veel meer dan make-up’, zegt huidconsulente Miche Garritsen.

Twee borstkankergenen bekend

Borstkanker: 'We dachten wel dat het erfelijk was'

Hun moeder kreeg op haar 37e borstkanker. Hun grootmoeder was er indertijd op haar 36e aan gestorven. ‘We hadden dus wel een vermoeden dat het erfelijk was,’ zeggen An (35) en Els (31). Een jaar geleden kregen ze zekerheid.

Zonnen zonder zorgen

Niets zo zalig als na een ijskoude winter genieten van een weldoend zonnetje. Al blijft het altijd oppassen: ongebreideld zonnekloppen kan heel nare gevolgen hebben op korte en lange termijn. We zetten zeven vaak gehoorde opvattingen over de zon op een rijtje. Maar kloppen ze ook?

Stoppen kan. Echt!

Stoppen met roken heeft altijd zin. Makkelijk is het niet, maar u bewijst er uw gezondheid en uw omgeving een grote dienst mee. U hoeft het ook niet alleen te doen: in het UZA kunt u onder professionele begeleiding voorgoed vaarwel zeggen aan de sigaret.

Drie prikjes tegen baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker is de tweede meest voorkomende kanker bij jonge vrouwen. Vaccinatie vóór het eerste seksuele contact vermindert het risico op de ziekte met zo'n 75%. Het begin van het einde van baarmoederhalskanker?

Chemotherapie

Chemotherapie is de behandeling van kanker met middelen die de kankercellen doden of hun deling remmen. De meest toegepaste vorm maakt gebruik van cytostatica, medicijnen waarvan het merendeel ingrijpt op de chemische reacties in de cel die nodig zijn om celdeling tot stand te brengen. Cytostatica maken geen onderscheid tussen kwaadaardige en normale cellen. Maar aangezien kankercellen zich kenmerken door hun drang tot ongecontroleerde deling, zijn zij er het meest gevoelig voor.

Symposium huisartsen en oncologie (10 december 2005)

Kanker is nooit het terrein van één dienst of specialist. Het UZA koos daarom voor een oncologisch zorgprogramma met verschillende clusters, die per type kanker specialisten uit diverse disciplines verenigen. Samenwerking met de huisarts is daarbij cruciaal. Tijdens het symposium huisartsen en oncologie op 10 december 2005 stelde het UZA zijn oncologisch zorgprogamma aan 87 huisartsen uit de regio voor.